T. E. Kalide: "Chłopiec z łabędziem"; Knabe mit Schwan
Theodor Erdmann Kalide (ur. 8 lutego 1801 w Królewskiej Hucie (niem. Königshütte), zm. 23 sierpnia 1863 w Gliwicach (niem. Gleiwitz)) − niemiecki rzeźbiarz, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy górnośląskich XIX wieku, określany mianem "rzeźbiarza brązu i żelaza". Pochowany na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach.
Edukację rozpoczął w szkole brackiej (Knappschaftsschule) w Królewskiej Hucie, następnie od 1816 roku uczęszczał do nowo utworzonego gimnazjum w Gliwicach. Zamieszkiwał wówczas u pracującego w Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach brata Wilhelma. Szybko jednak przerwał naukę i już w 1817 r. podjął pracę jako elew (uczeń) w hucie "Królewskiej", a następnie we wspomnianej Królewskiej Odlewni Żeliwa, jako pracownik modelarni. Kształcił się pod okiem Friedricha Wilhelma Ludwiga Beyerhausa[1].
W 1819 r. udał się do Berlina, gdzie uczęszczał na zajęcia do Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, najpierw jako wolny słuchacz, a następnie jako student. Pobierał nauki u wybitnych mistrzów: Johanna Gottfrieda Schadowa i Chrystiana Daniela Raucha. Już w latach 20. XIX wieku Kalide zyskał sławę plastyka postaci zwierzęcych, szczególnie dzięki umiejętności tworzenia naturalnie ukształtowanych modeli śpiących i czuwających lwów[2].
Królewska Odlewnia Żeliwa w Gliwicach, jako fundator stypendium, zawarła w 1824 r. z Kalide nowy kontrakt, w którym zobowiązał się on do wykonywania i posyłania z Berlina do odlewni w Gliwicach modeli swoich prac, według których można było wykonywać formy odlewnicze. W ten sposób odlewnia poszerzyła swój asortyment, a modele zamieszczone zostały w katalogu wyrobów[3].
24 grudnia 1831 r. Kalide został mianowany artystą rzeźbiarzem akademickim i rozpoczął w Berlinie samodzielną działalność, którą prowadził do 1856 r. Jego pracownia znajdowała się w Berlinie, w pobliżu Bramy Brandenburskiej, na rogu Unter den Linden oraz Pariser Platz[4] Jednocześnie utrzymywał współpracę z gliwicką odlewnią, którą zakończyła dopiero śmierć rzeźbiarza w 1863 r.[5]
W 1824 roku w Berlinie odbyła się wystawa gipsowych modeli dwóch lwów (śpiącego i czuwającego) autorstwa Kalide. Wykonał rzeźbę Chłopca z łabędziem. Była ona w katalogu gliwickiej odlewni. jeden z egzemplarzy do roku 1912 był umieszczony na rynku w Królewskiej Hucie, obok miejskiej fontanny, a obecnie ustawiona na jest na chorzowskim Placu Matejki, a jej replika ustawiona jest w Gliwicach.
Ulica w Chorzowie, przy której znajduje się dom, w którym rzeźbiarz się urodził została nazwane jego imieniem.
Jest to ulica prostopadła do ulic 3 Maja, Krzyżowej, Stabika, Pudlerskiej i Traugutta i Nowej, a równoległa do ulicy Katowickiej
Chłopiec z łabędziem (niem. Knabe mit Schwan) - rzeźba autorstwa Theodora Erdmanna Kalide, znajdująca się w Chorzowie na placu Jana Matejki.
Model dzieła powstał w 1833 roku. Przedstawia nagiego chłopca obejmującego prawą ręką szyję łabędzia, zaś lewą trzyma uniesioną nad głową. Łabędź, z dynamicznie rozchylonymi skrzydłami, wygiętą w górę szyją oraz rozwartym dziobem pełnił pierwotnie funkcję fontanny. Całość osadzona na cokole [1].
Rzeźba jest odlewem żeliwnym, wykonanym w Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach, prezentowana była w 1834 roku na wystawie prac autora w Akademii Berlińskiej. Model rzeźby, umieszczony w katalogu gliwickiej huty, był do kupienia za 150 talarów. Według niego powstały inne odlewy w żeliwie, cynku i brązie. Jeden z egzemplarzy żeliwnych został zakupiony przez władze Chorzowa (ówczesnej Królewskiej Huty) i w latach 1870-1912 zdobił fontannę miejską na rynku, następnie przeniesiono rzeźbę na plac Jana Matejki, na którym znajduje się do dzisiaj. Wodotrysk, pierwotnie umiejscowiony w dziobie łąbędzia, dziś znajduje się w czaszy basenu. W roku 1992 rzeźba została poddana pracom konserwatorskim w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych[2]
Praca Kalidego wzbudzała powszechny podziw, w 1851 roku zdobyła brązowy medal na wystawie światowej w Londynie. Kopie rzeźby Chłopca z łabędziem znajdują się m.in. w parku w Bytomiu-Miechowicach, Wrocławiu, Warszawie, w zespole pałacowo-parkowym w Poczdamie (odlew z brązu zakupiony przez króla pruskiego) oraz w rezydencji królowej angielskiej na wyspie Wight (egzemplarz zakupiony przez królową Wiktorię)[3]
Erdmann Theodor Kalide (* 8. Februar 1801 in Königshütte; † 26. August 1863 in Gleiwitz) war ein deutscher Bildhauer. Er bildete sich in Berlin unter Johann Gottfried Schadow und Christian Daniel Rauch aus und schuf unter des letzteren Leitung den Löwen auf dem Grabmonument des Generals Scharnhorst auf dem Invalidenfriedhof in Berlin.
Sein erstes selbständiges Werk, der Knabe mit Schwan, im Auftrag Friedrich Wilhelms III. in Bronze für den Charlottenburger Schlossgarten ausgeführt, dann in Zinkguss häufig als Brunnenfigur wiederholt, hatte bereits großen Erfolg.
Von einer Reise nach Italien 1846 nach Berlin zurückgekehrt, modellierte er für Königshütte die 1853 dort aufgestellte Statue des Ministers Friedrich Wilhelm von Reden im Bergmannskostüm.
Sein Hauptwerk, eine berauschte Bacchantin auf dem Panther, hat sich nur als Torso erhalten.
Seiner späteren Zeit gehören die Gruppe eines Knaben mit dem Bock und eine Madonna mit dem Kind an.
Er starb 1863 und liegt auf dem Gleiwitzer Hüttenfriedhof begraben.
2005 wurde die Rekonstruktion des Grabmales von Theodor Kalide.
T. E. Kalide: "Chłopiec z łabędziem"; Knabe mit Schwan
Theodor Erdmann Kalide (ur. 8 lutego 1801 w Królewskiej Hucie (niem. Königshütte), zm. 23 sierpnia 1863 w Gliwicach (niem. Gleiwitz)) − niemiecki rzeźbiarz, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy górnośląskich XIX wieku, określany mianem "rzeźbiarza brązu i żelaza". Pochowany na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach.
Edukację rozpoczął w szkole brackiej (Knappschaftsschule) w Królewskiej Hucie, następnie od 1816 roku uczęszczał do nowo utworzonego gimnazjum w Gliwicach. Zamieszkiwał wówczas u pracującego w Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach brata Wilhelma. Szybko jednak przerwał naukę i już w 1817 r. podjął pracę jako elew (uczeń) w hucie "Królewskiej", a następnie we wspomnianej Królewskiej Odlewni Żeliwa, jako pracownik modelarni. Kształcił się pod okiem Friedricha Wilhelma Ludwiga Beyerhausa[1].
W 1819 r. udał się do Berlina, gdzie uczęszczał na zajęcia do Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych, najpierw jako wolny słuchacz, a następnie jako student. Pobierał nauki u wybitnych mistrzów: Johanna Gottfrieda Schadowa i Chrystiana Daniela Raucha. Już w latach 20. XIX wieku Kalide zyskał sławę plastyka postaci zwierzęcych, szczególnie dzięki umiejętności tworzenia naturalnie ukształtowanych modeli śpiących i czuwających lwów[2].
Królewska Odlewnia Żeliwa w Gliwicach, jako fundator stypendium, zawarła w 1824 r. z Kalide nowy kontrakt, w którym zobowiązał się on do wykonywania i posyłania z Berlina do odlewni w Gliwicach modeli swoich prac, według których można było wykonywać formy odlewnicze. W ten sposób odlewnia poszerzyła swój asortyment, a modele zamieszczone zostały w katalogu wyrobów[3].
24 grudnia 1831 r. Kalide został mianowany artystą rzeźbiarzem akademickim i rozpoczął w Berlinie samodzielną działalność, którą prowadził do 1856 r. Jego pracownia znajdowała się w Berlinie, w pobliżu Bramy Brandenburskiej, na rogu Unter den Linden oraz Pariser Platz[4] Jednocześnie utrzymywał współpracę z gliwicką odlewnią, którą zakończyła dopiero śmierć rzeźbiarza w 1863 r.[5]
W 1824 roku w Berlinie odbyła się wystawa gipsowych modeli dwóch lwów (śpiącego i czuwającego) autorstwa Kalide. Wykonał rzeźbę Chłopca z łabędziem. Była ona w katalogu gliwickiej odlewni. jeden z egzemplarzy do roku 1912 był umieszczony na rynku w Królewskiej Hucie, obok miejskiej fontanny, a obecnie ustawiona na jest na chorzowskim Placu Matejki, a jej replika ustawiona jest w Gliwicach.
Ulica w Chorzowie, przy której znajduje się dom, w którym rzeźbiarz się urodził została nazwane jego imieniem.
Jest to ulica prostopadła do ulic 3 Maja, Krzyżowej, Stabika, Pudlerskiej i Traugutta i Nowej, a równoległa do ulicy Katowickiej
Chłopiec z łabędziem (niem. Knabe mit Schwan) - rzeźba autorstwa Theodora Erdmanna Kalide, znajdująca się w Chorzowie na placu Jana Matejki.
Model dzieła powstał w 1833 roku. Przedstawia nagiego chłopca obejmującego prawą ręką szyję łabędzia, zaś lewą trzyma uniesioną nad głową. Łabędź, z dynamicznie rozchylonymi skrzydłami, wygiętą w górę szyją oraz rozwartym dziobem pełnił pierwotnie funkcję fontanny. Całość osadzona na cokole [1].
Rzeźba jest odlewem żeliwnym, wykonanym w Królewskiej Odlewni Żeliwa w Gliwicach, prezentowana była w 1834 roku na wystawie prac autora w Akademii Berlińskiej. Model rzeźby, umieszczony w katalogu gliwickiej huty, był do kupienia za 150 talarów. Według niego powstały inne odlewy w żeliwie, cynku i brązie. Jeden z egzemplarzy żeliwnych został zakupiony przez władze Chorzowa (ówczesnej Królewskiej Huty) i w latach 1870-1912 zdobił fontannę miejską na rynku, następnie przeniesiono rzeźbę na plac Jana Matejki, na którym znajduje się do dzisiaj. Wodotrysk, pierwotnie umiejscowiony w dziobie łąbędzia, dziś znajduje się w czaszy basenu. W roku 1992 rzeźba została poddana pracom konserwatorskim w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych[2]
Praca Kalidego wzbudzała powszechny podziw, w 1851 roku zdobyła brązowy medal na wystawie światowej w Londynie. Kopie rzeźby Chłopca z łabędziem znajdują się m.in. w parku w Bytomiu-Miechowicach, Wrocławiu, Warszawie, w zespole pałacowo-parkowym w Poczdamie (odlew z brązu zakupiony przez króla pruskiego) oraz w rezydencji królowej angielskiej na wyspie Wight (egzemplarz zakupiony przez królową Wiktorię)[3]
Erdmann Theodor Kalide (* 8. Februar 1801 in Königshütte; † 26. August 1863 in Gleiwitz) war ein deutscher Bildhauer. Er bildete sich in Berlin unter Johann Gottfried Schadow und Christian Daniel Rauch aus und schuf unter des letzteren Leitung den Löwen auf dem Grabmonument des Generals Scharnhorst auf dem Invalidenfriedhof in Berlin.
Sein erstes selbständiges Werk, der Knabe mit Schwan, im Auftrag Friedrich Wilhelms III. in Bronze für den Charlottenburger Schlossgarten ausgeführt, dann in Zinkguss häufig als Brunnenfigur wiederholt, hatte bereits großen Erfolg.
Von einer Reise nach Italien 1846 nach Berlin zurückgekehrt, modellierte er für Königshütte die 1853 dort aufgestellte Statue des Ministers Friedrich Wilhelm von Reden im Bergmannskostüm.
Sein Hauptwerk, eine berauschte Bacchantin auf dem Panther, hat sich nur als Torso erhalten.
Seiner späteren Zeit gehören die Gruppe eines Knaben mit dem Bock und eine Madonna mit dem Kind an.
Er starb 1863 und liegt auf dem Gleiwitzer Hüttenfriedhof begraben.
2005 wurde die Rekonstruktion des Grabmales von Theodor Kalide.