hansr.vanderwoude
Kunstwerk "Gasmolecule", 50 jaar Groningen-gasveld, aan de A7 bij Kolham, Groningen, van kunstenaar Marc Ruygrok.
Groningen heeft recht op een parlementaire enquête
Er is zoveel onduidelijk gebleken in de besluitvorming rond de gaswinning in Groningen dat een parlementaire enquête voor de hand ligt. Rens Knegt en Rochus van der Weg presenteren daarvoor de belangrijkste vragen.
De Volkskrant, Rens Knegt en Rochus van der Weg, 8 augustus 2018: www.volkskrant.nl/columns-opinie/groningen-heeft-recht-op...
Aan geld geen gebrek, bij de Staat, de Provincies en de Gemeentes. Als je terugkijkt, kijk dan vooral naar de rol van de politiek, politieke partijen en politieke (waan-) ideeën. En kijk vooral in de "dode hoek".
"Rijke aardgas-ader in Slochteren ontdekt. Bij de Knijpsbrug". Nieuwsblad van het Noorden van 25-9-1959:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010678010:mpeg21:a0004
"Geheim in Straatsburg onthuld. Enorme hoeveelheid aardgas in Groningen. Den Haag ontkent successen niet". De Volkskrant van 17-10-1960:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010875459:mpeg21:a0079
"Boringen tot diepte van drie kilometer. Aardgasvondst bij Slochteren: géén 300 miljard m³". Het Parool van 28-10-1960:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010838838:mpeg21:a0283
"Gasbel in Slochteren in productie". Friese koerier: onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden van 13-6-1963:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010689244:mpeg21:a0007
"Groningse boer kreeg geheime documenten in handen: 'De overheid heeft ons al die tijd belazerd'.
Sijbrand Nijhoff, de man van het geheim van 1963.
Groningen kreeg eindelijk een nieuw schadeprotocol. Maar deze week gebeurde er nog iets opmerkelijks. De geheime gasdeal uit 1963 werd openbaar. Dankzij de 76-jarige boer Sijbrand Nijhoff. 'Het gaat om openheid.'
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 3 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4566101/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Meer vaart achter dichtdraaien gaskraan Groningen dan verwacht: uiterlijk in 2030 dicht.
'Alleen zo kan de veiligheid in Groningen op afzienbare termijn worden gegarandeerd'.
De gaswinning in Groningen, waar Nederlandse de schatkist jarenlang op teerde, gaat versneld terug naar nul. Dat hebben premier Rutte en minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat donderdag bekendgemaakt. Uiterlijk in 2030 zal de gaskraan dichtgaan.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, Robert Giebels, 29 maart 2018: s.vk.nl/s-a4586269/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
De Groningse gaskraan gaat dicht en met deze oplossingen voorkomen we een tekort.
Zo moeten huishoudens van het gas af.
De gaskraan in Groningen gaat dicht, heeft het kabinet besloten. Nu wordt er nog 21 miljard kuub gas per jaar gewonnen. Hoe vangt Nederland dat op?
De Volkskrant, Robert Giebels, Gerard Reijn. 29 maart 2018:
s.vk.nl/s-a4586857/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
De groene revolutie begint pijn te doen. Wie draait op voor de rekening van het klimaatbeleid?
Nu het geld gaat kosten, kruipt het venijn in het klimaatdebat
De groene revolutie begint pijn te doen. Wie draait straks op voor de rekening van het afscheid van het Groningse gas en de cv-ketel?
De Volkskrant, Koen Haegens, 30 maart 2018:
s.vk.nl/s-a4587756/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Overschild krijgt nieuwe kern, voorbeeld voor rest bevingsgebied in Groningen. Het Groningse dorp Overschild moet deels tegen de vlakte. Huizen zijn zwaar beschadigd en onveilig door aardbevingen als gevolg van gaswinning. Maar de ruim 500 bewoners zijn gehecht aan hun dorp, met zijn karakteristieke huizen, kerken en molen. Het dorp ziet er gehavend uit door de bevingen, maar ook door het achterstallige onderhoud. Want wie timmert nog aan een huis dat geen toekomst heeft?
NOS, 16-10-2018: nos.nl/artikel/2255030-overschild-krijgt-nieuwe-kern-voor...
Minister Den Uyl in Heerlen. Redelijke zekerheid voor nieuwe arbeid in Limburg". Limburgsch Dagblad van 18-12-1965:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526651:mpeg21:a0009
"Minister Den Uyl voor Europese Beweging in Haarlem: Geen mijnsluiting zonder nieuwe werkgelegenheid". Limburgsch Dagblad van 16-9-1965:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526419:mpeg21:a0158
"Staatssteun aan mijnen en werknemers". Algemeen Handelsblad van 17-12-1965:
resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000035099:mpeg21:a0101
"Meeste Staatsmijnen gaan dicht". De Volkskrant van 18-12-1965: resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010878079:mpeg21:a0003
"Ir. C.B. van der Ardennen: Aardgas voorlichting een belangrijke taak' „Ik ben er zeer over tevreden". De Telegraaf
3-3-1965: resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110588753:mpeg21:a0454
"Minister Den Uyl: Veel meer aardgas dan werd gedacht". Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad van 28-1-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010955915:mpeg21:a0231
"In vertrouwelijke nota Den Uyl maakt voorwaarden winning Noordzee gas bekend". De waarheid van 2-6-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010372779:mpeg21:a0055
"Geraffineerd gekozen". Leeuwarder Courant van 26-8-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010617531:mpeg21:a0009
Limburgsch Dagblad van 14-10-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526802:mpeg21:a0201
"Heet vuurtje". De Volkskrant van 13-12-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010877716:mpeg21:a0143
"Goed woordje voor de kolen". Algemeen Handelsblad
21-12-1966: resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000033276:mpeg21:a0166
"Verrassende mededeling van Den Uyl. Friese gasbel veel groter dan officieel gezegd". De Waarheid van 12-12-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010372944:mpeg21:a0024
Wim Kan over Schmeltzer: met een gladde tekkel met een vette kluif in z'n bek. Het Vrije Volk van 2-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010956226:mpeg21:a0066
"Den Uyl over voorwaarden natte Mijnwet. Zijlstra wil wig drijven tussen PvdA en KVP. Niet deelnemen in olie fataal voor Staat". De Tijd van 27-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011237813:mpeg21:a0077
Grote partijen eisen wetsontwerp. Noordzeeplan Zijlstra naar Parlement. Het Parool van 27-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010835692:mpeg21:a0357
"Winst te klein bij deelnemen in olie". De Tijd van 28-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110611315:mpeg21:a0104
"Geldstroom uit gasbron". De Telegraaf van 20-9-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110590304:mpeg21:a0223
Prijs op den duur lager. Slochteren grootste gasbel in de wereld. Aan geld f24 miljard meer in de grond. De Tijd 7-4-1967: resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110611348:mpeg21:a0047
"Bewezen aardgasreserve in Slochteren 50% groter. Gasbel blijkt weer groter". Limburgsch Dagblad van 7-4-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010538936:mpeg21:a0001
"Noordzeebodem nog vol geheimen. Oliemaatschappijen wagen dure gok". Algemeen Handelsblad van 7-3-1968:
resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000035303:mpeg21:a0033
"Nieuwe gasbel", Trouw 15-11-1968: resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010814650:mpeg21:a0006
"Beving mogelijk gevolg van gaswinning
In Middelstum (Groningen) heeft zich zaterdag een aardbeving voorgedaan met een kracht van 3 op de schaal van Richter. Het is de derde merkbare aardbeving in dit gebied binnen een jaar....
ANP, De Volkskrant, 2 augustus 1994:
s.vk.nl/s-a376520/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda0...
"NAM vergoedt schade na aardbeving door gaswinning Drenthe.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij wijst voor het eerst op grote schaal schadeclaims toe die werden ingediend na een aardbeving. De beving, met een kracht van 3.4 op de schaal van Richter, deed zich op 19 februari van dit jaar voor in het zuidoosten van Drenthe....
De Volkskrant, 27 augustus 1997:
s.vk.nl/s-a511282/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda0...
"Groningen getroffen door zwaarste aardbeving sinds 2012: 'enorme klap' voor de provincie.
De provincie Groningen is maandag opgeschrikt door de zwaarste aardbeving in ruim vijf jaar. De schok had volgens het KNMI een kracht van 3.4 op de schaal van Richter. In een eerste reactie zei minister Wiebes van Economische Zaken dat de gaswinning in Groningen deze kabinetsperiode maximaal moet worden verminderd. Hij vond de aardbeving 'vreselijk' voor de bewoners".
De Volkskrant, Redactie, 8 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4555771/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"NAM nijdig over alarmerende toon toezichthouder na beving Zeerijp: gaskraan hoeft echt niet verder dicht.
'Beving viel immers binnen het huidige risicomodelleringsraamwerk'.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) is het volstrekt oneens met de alarmerende toon van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) over de gaswinning in Groningen. Anders dan de toezichthouder ziet het gasbedrijf op basis van de geldende veiligheidsnormen geen reden voor extra maatregelen na de aardbeving bij Zeerijp.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 18 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4558968/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Shell ontsnapt met juridische manoeuvre mogelijk aan financiële verplichtingen aardbevingschade Groningen.
Door een juridische manoeuvre ontsnapt olieconcern Shell mogelijk aan financiële verplichtingen rond de aardbevingschade door gaswinning in Groningen.
De Volkskrant, Marc van den Eerenbeemt, 27 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4562350/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Nieuwe juridische klap NAM: compenseer waardedaling Groningse huizen meteen, niet pas bij verkoop.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) moet de waardedaling van Groningse huizen meteen compenseren. Niet pas bij verkoop, en ongeacht eventuele aardbevingschade. Dat oordeelde het gerechtshof in Leeuwarden zojuist in hoger beroep.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 23 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4561408/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Wiebes zet druk op 200 gasslurpende bedrijven, uitfasering is 'onontkoombaar'
Minister Eric Wiebes van Economische Zaken zet zo'n tweehonderd bedrijven onder druk te stoppen met het verbruik van Gronings gas. De minister verstuurt vanaf afgelopen vrijdag brieven aan tweehonderd industriële grootverbruikers, actief in bijvoorbeeld de voedingsindustrie of de chemie.
De Volkskrant, Gerard Reijn, Jochem van Staalduine, 24 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4561526/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Kabinet streeft naar volkomen onafhankelijk schadeloket voor bevingsschade Groningers nu 'overheden hebben gefaald'.
Er moet één loket komen waar Groningers, die schade hebben door de winning van aardgas, terecht kunnen om die schade te verhalen. Dat stelde minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat dinsdagavond voor tijdens een debat met de Tweede Kamer over de schadeafhandeling voor Groningers door aardbevingen die het gevolg zijn van de gaswinning.
De Volkskrant, Robert Giebels, 16 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4557314/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"NAM, staat en Groningen blijven naar elkaar wijzen - waar blijft schaderegeling?
Rutte wijt de vertraging aan de lange kabinetsformatie
Waarom is er nog geen nieuwe schaderegeling voor Groningen? Vanavond debatteert de Tweede Kamer hierover. Na eerst naar de regio gewezen te hebben, weet premier Rutte de vertraging zondag aan de lange kabinetsformatie. Opvallend, want eerder noemde hij dat zelf nog 'staatsrechtelijk geleuter'.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 16 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4557064/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Schadeprotocol Groningen klaar: Staat handelt bevingsschade af.
Groningers die gedupeerd zijn door aardbevingsschade die veroorzaakt is door de gaswinning kunnen vanaf 19 maart bij de Staat aankloppen voor een vergoeding. Dat staat in het nieuwe schadeprotocol waarover het Rijk, regionale overheden en belangenverenigingen het vandaag eens zijn geworden.
Door het nieuwe protocol hoeven Groningers niet meer een juridische strijd aan met gaswinningsbedrijf NAM. De Staat neemt vervolgens de taak op zich de schade bij NAM te verhalen. ,,Dat is nu mijn probleem”, aldus Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes tijdens een toelichting in het Groningse provinciehuis".
AD, Laurens Kok & Maarten van Ast, 31-1-2018:
www.ad.nl/politiek/schadeprotocol-groningen-klaar-staat-h...
"Eindelijk een gunstiger schaderegeling voor Groningen: veel wensen van gedupeerden vervuld.
NAM speelt geen rol meer bij afhandeling aardbevingschade
Na tien maanden steggelen is er eindelijk een nieuwe regeling voor het afhandelen van aardbevingsschade in Groningen. Vanaf 19 maart kunnen gedupeerden terecht bij één loket waar een onafhankelijke commissie hun schades beoordeelt. Geen rol meer voor de NAM, geen geografische begrenzing en wel de mogelijkheid van beroep: de regio speelde het hard en ziet veel wensen ingewilligd.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 31 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4564644/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Minister Wiebes 'zo klem als een deur' na adviezen van toezichthouder en Gasunie over gaswinning Groningen.
Ondergrens dit jaar op 19,5 kuub, maar toezichthouder wil snel naar hooguit 12 miljard kuub.
De gaswinning in Groningen moet omwille van de veiligheid terug van 21,6 naar 12 miljard kuub per jaar. Met dat advies stelt het Staatstoezicht van de Mijnen minister Wiebes (VVD) van Economische Zaken en Klimaat voor een bijkans onmogelijke opgave. De Gasunie kwam vandaag ook met een advies: de absolute ondergrens voor dit jaar ligt op 19,5 miljard kuub.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 1 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4564809/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Bijtende gasadviezen stellen minister voor haast onmogelijke opgave - wat kan Wiebes nog?
Wiebes zit 'zo klem als een deur'.
Omwille van de veiligheid moet de gaswinning in Groningen snel omlaag: van 21,6 naar 12 miljard kubieke meter per jaar. Met dat ingrijpende advies stelde het Staatstoezicht van de Mijnen minister Wiebes (VVD) gisteren voor een haast onmogelijke opgave.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 1 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4564911/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Tweede Kamer maakt gehakt van garanties Shell, NAM en Exxon en spreekt van een 'geloofwaardigheidsprobleem'
Energiereuzen Shell en ExxonMobil en hun beider gaswinningsbedrijf NAM, kwamen om de Kamer gerust te stellen. Maar de Kamer, én de op tractoren gearriveerde Groningers, weigerden ze te geloven.
De Volkskrant, Robert Giebels, 1 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4564934/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Waarom de toezichthouder zo weinig weet over Gronings gas". Hoewel iedereen in deze zaal overtuigd is van het verband tussen gaswinning en aardbevingen, kan niet goed voorspeld worden bij welk niveau van gaswinning welke mate van aardbevingen zich voor zullen doen. Dat betekent dat ons advies niet gebaseerd is op zekere conclusies.
Met deze voetnoot presenteerde het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) gisteren het advies om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk terug te draaien naar maximaal 12 miljard kuub per jaar. Maar de onzekerheden rond dit advies zijn dus nog groot.
"En dat heeft mij verbaasd", zegt Theodor Kockelkoren in Met het Oog op Morgen. Hij is nog maar een maand inspecteur-generaal bij het SodM. "Ik had verwacht dat we daar beter inzicht in zouden hebben, maar dat is niet het geval."
NOS, 2-2-2018: nos.nl/artikel/2214989-waarom-de-toezichthouder-zo-weinig...
"Commentaar: de kritiek op oud-bewindslieden, de NAM, Shell en Exxon is enigszins huichelachtig".
Opportunisme was bepalend voor het verloop van het aardgasdrama.
De Volkskrant, Sander van Walsum, 3 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4565967/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
50 jaar Groningen-gasveld. Deze sculptuur "Gasmolecule" is ontworpen door Marc Ruygrok: web.archive.org/web/20161014015207/http://www.panoramio.c...
"Nieuwe huisstijl op nieuwjaarsreceptie". Het gasmolecuul als beeldmerk van Slochteren. Dagblad van het Noorden Noord van 22-12-2010, blz. 38.
"Cadeautje met een prijskaartje. Kunstwerk in middenberm A7 kost jaarlijks 12.000 euro", door Louis van Kelckhoven, Dagblad van het Noorden van 15-10-2012, blz. 18.
"Gasmolecuul mag blijven als er maar een monument bijkomt: het gas en de gevolgen"
Toine Heijmans in Assen en Gasselternijveenschemond.
De Volkskrant, Toine Heijmans, 6 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4566993/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
NAM mag gas winnen op Gronings veldje met 'fracking' - kan dat kwaad of zijn de zorgen van omwonenden onterecht?
Vier vragen over de techniek fracking
artikelOpmerkelijke timing: op de dag dat minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat bekendmaakte dat de gaskraan in Groningen versneld dicht gaat, gaf hij een vergunning aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) om gas te winnen uit een klein veld op de grens van Friesland en Groningen. Met behulp van fracking nog wel. En daar zijn omwonenden en lokale overheden niet blij mee.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 3 april 2018:
s.vk.nl/s-a4588708/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Verbijsterend, hoe snel de regering van gedachten veranderde over gaswinning.
Het kabinet heeft het onvermijdelijke ingezien: de winning van aardgas in het Groningenveld is niet langer verantwoord en dient daarom te worden afgebouwd naar nul. De derving van inkomsten, die daar het gevolg van zal zijn, valt in het niet bij het veiligheidsbelang in Groningen en van de Groningers.
Trouw, 4 april 2018:
www.trouw.nl/opinie/verbijsterend-hoe-snel-de-regering-va...
Groningen botst hard met Wiebes over versterken huizen aardbevingsgebied.
Het overleg tussen vertegenwoordigers uit het Groningse aardbevingsgebied en minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) is dinsdagavond geklapt. De partijen kunnen het niet eens worden over het versterken van huizen nu de gaskraan dichtgaat.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 23 mei 2018:
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/groningen-botst-hard...
Waarom een Limburger doorslaapt en een Groninger wakker ligt van 3,2. In Limburg is vannacht een aardbeving geweest. Deze had een kracht van 3,2 en werd in Zuid-Nederland en België gevoeld. In tegenstelling tot de bevingen in Groningen lijken de Limburgers er niet wakker van te liggen en is er weinig schade. Hoe kan dat?
"Dat heeft allereerst met de diepte te maken waarop de beving plaatsvindt", vertelt Läslo Evers, seismoloog bij het KNMI. "Een beving van 3,2 op 3000 meter, zoals in Groningen, voel je veel duidelijker dan in Limburg, waar de beving op 12.000 meter diepte was."NOS, 26-5-2018:
nos.nl/artikel/2233599-waarom-een-limburger-doorslaapt-en...
Hans Alders stapt uit onvrede op als Nationaal Coördinator Groningen: ‘Hoe kan ik vertrouwen herstellen als ik mijn afspraken niet nakom?’
Hans Alders legt zijn functie als Nationaal Coördinator Groningen neer. Dat heeft hij woensdag zelf bekendgemaakt. Aanleiding voor zijn onverwachte vertrek is het besluit van minister Eric Wiebes van Economische Zaken om voor een kleine 1600 woningen in het aardbevingsgebied voorlopig geen versterkingsadvies te laten maken.
De Volkskrant, Redactie, 30 mei 2018:
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hans-alders-stapt-ui...
Minister Wiebes: vertrek Alders komt op ongelukkig moment.
NOS, 1-6-2018: nos.nl/artikel/2234543-minister-wiebes-vertrek-alders-kom...
Wiebes: gaskraan mogelijk nog sneller dicht.
De gaswinning in Groningen kan, als het mee zit, nog sneller worden afgebouwd. Dat schrijft minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) in een brief aan de Tweede Kamer.
De Volkskrant, Redactie, 7 juni 2018:
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wiebes-gaskraan-moge...
1 miljard euro voor gaswinningsgebied Groningen. NOS, 25-6-2018: nos.nl/artikel/2238299-1-miljard-euro-voor-gaswinningsgeb...
Oliemaatschappijen zien af van claims om afbouwen gaswinning in Groningen in ruil voor groter deel opbrengst.
Shell en ExxonMobil eisen geen schadevergoeding van de Nederlandse staat voor de versnelde afbouw van de Groningse gaswinning. Ook storten de oliemaatschappijen 500 miljoen euro in een potje voor de versterking van de economie en de leefbaarheid in Groningen. In ruil voor die toezeggingen krijgen zij een groter deel van de opbrengsten van het gas dat de komende jaren nog wél wordt gewonnen.
De Volkskrant, Dion Mebius, 25 juni 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/oliemaatschappijen-z...
Groningen ontvangt vrijbrief voor herstel huizen, het Rijk betaalt de kosten. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) krijgt van minister Wiebes van economische zaken en klimaat een vrijbrief om het herstellen van huizen in het aardbevingsgebied zo snel mogelijk uit het slop te trekken.
Trouw, Niels Markus, 25 september 2018: www.trouw.nl/samenleving/groningen-ontvangt-vrijbrief-voo...
Van Gronings gas af? Dat wordt haastwerk.
De 170 grootste gebruikers van Gronings gas moeten overstappen op een andere energiebron. Het enthousiasme varieert van ‘ik vind het prima om ermee te stoppen’ tot ‘het Rijk moet betalen’. Het wordt sowieso een hele klus.
Nog een paar jaar, en de kartonfabrikant Solidus Solutions, een van de grootste in Europa, is af van het Gronings gas. Dat is opmerkelijk, want het bedrijf is nu een van de twintig grootste verbruikers van dat gas dat Groningers de bevingen bezorgt.
De plannen zijn heel concreet, zegt Richard Houben, bestuursvoorzitter van het bedrijf. Voor elk van de vier fabrieken, in Coevorden, Nieuweschans, Hoogkerk en Oude Pekela, is een andere oplossing bedacht, maar de grote gemene deler is: geen Groningengas meer.
In Coevorden bijvoorbeeld, gaat Solidus Solutions samenwerken met een buurbedrijf dat multiplex maakt. Het houtafval zal door beide bedrijven worden gebruikt om warmte en stroom mee op te wekken. In een andere fabriek zal het afval van de grondstof (oud papier) worden vergist tot biogas. Een derde fabriek gaat deels op zonnestroom draaien, een vierde gaat over naar hoogcalorisch gas. Na de hele operatie, die twee, hooguit drie jaar in beslag zal nemen, gebruikt Solidus 50 procent minder gas dan nu. ‘En helemaal geen Groningengas meer’, zegt Houben.
De operatie van Solidus staat niet op zich. Het kabinet besloot vorig jaar dat de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk moet krimpen. Eind 2022 moet de Gronings gasproductie omlaag van maximaal 27 miljard kuub naar 12 miljard. Om dat te bereiken, schreef minister Wiebes in maart van dit jaar, moeten de 170 grootste gebruikers van Gronings gas zijn overgestapt op een andere energiebron.
Haastwerk.
Dat wordt haastwerk. Om het te halen moet Gasunie vele kilometers nieuwe gasleidingen leggen, en dat in een tijd dat alle gediplomeerde lassers het apedruk hebben. Ook de betrokken bedrijven moeten plotseling investeringen doen van soms miljoenen euro’s, investeringen die vaak dwars door al klaarliggende planningen heen fietsen.
Ceo Houben vindt medewerking aan Wiebes’ plan logisch. ‘We hebben 750 man in dienst, en de meesten ervan wonen vlakbij of zelfs bovenop het gasveld in Groningen. Die mensen ondervinden elke dag de gevolgen van de gaswinning, dus ik vind het prima om ermee te stoppen.’
Maar ook financieel is de overstap aantrekkelijk. ‘In vier jaar hebben we de investering terugverdiend’, zegt Houben tevreden. De prijs van een kuub gas steeg dit jaar al van 15 naar 25 eurocent, en zal naar verwachting nog verder stijgen. Bovendien moet het bedrijf steeds meer betalen voor emissierechten.
Minder enthousiast.
Andere bedrijven die van het Groningengas af moeten, zijn minder enthousiast over het rendement van overschakelen. Hendrik van der Ploeg is directeur van Emmtec, dat een groot bedrijventerrein in Emmen exploiteert inclusief de bijbehorende energiecentrale. Ook Emmtec behoort tot de grootste gasverbruikers. ‘Dat we van het Groningengas af moeten, beschouw ik als een gegeven’, zegt hij; ook een deel van zijn personeel weet uit eigen ervaring hoe een aardbeving voelt. Maar Van der Ploeg vindt dat het Rijk dan moet betalen. ‘Wij hebben die noodzaak tot overschakeling niet veroorzaakt. Die wordt veroorzaakt door de minister. Het is logisch dat de veroorzaker betaalt.’ En als dat geld er niet komt, gaat Emmtec dan toch ombouwen? ‘Wat denkt u zelf?’, ontwijkt Van der Ploeg de vraag.
Hij wijst op nog een probleem. Als Emmtec nu flink moet investeren in het overschakelen op hoogcalorisch gas, kan dat ten koste gaan van duurzamere plannen. ‘We hadden al een overeenkomst met de NAM, de provincie Drenthe en de gemeente Emmen om een waterstofproject te beginnen. Overschotten windstroom zouden hier worden omgezet in waterstof.’ Of dat project zal lijden onder de overschakeling naar ander gas, wil Van der Ploeg niet zeggen.
‘Geld van het Rijk’
Ook Suiker Unie, met vestigingen bij Groningen en Roosendaal, wil geld van het Rijk. Suiker Unie, zegt productiedirecteur Bram Fetter, heeft al langer een plan om op termijn energieneutraal te worden. Nu bijna op stel en sprong overstappen op hoogcalorisch gas kan wel, maar doorkruist het klaarliggende investeringsschema. ‘Dan moet het ministerie wel subsidies verstrekken’, vindt Fetter.
Met zijn verbruik van 100 miljoen kuub gas behoort het bedrijf tot de allergrootste verbruikers. ‘Maar’, zegt Fetter, ‘wij produceren ook gas, biogas met dezelfde kwaliteit als het Groningengas. Op dit moment 30 miljoen kuub per jaar, en dat kunnen we opvoeren naar 50 miljoen kuub. Maar dan heeft Suiker Unie twee gasleidingen nodig: één om hoogcalorisch gas aan te voeren, en één om biogas aan het net af te leveren.’ Of Suiker Unie ook afstapt van Groningengas als de subsidie uitblijft, wil Fetter niet zeggen.
Hij vindt het ministerie tot nu toe maar onduidelijk. ‘De brief die Wiebes dit voorjaar stuurde, suggereert dat de overstap op ander gas verplicht is. Maar er is helemaal geen wettelijke grondslag voor een verplichting. En nog steeds zegt het ministerie: het moet wel, maar het is op vrijwillige basis. Dat is verwarrend.’
Naar nul kuub gas uit Groningen in 2030.
Nu nog mag Gasunie (in een koud jaar) maximaal 27 miljard kuub gas winnen uit Groningen. Voor 2030 moet dit nul zijn, en minister Wiebes heeft beloofd dat de productie in oktober 2022 al is gedaald tot onder de 12 miljard kuub.
Een groot deel van de vermindering moet worden opgevangen door de invoer van gas. Maar dat is ander gas, het levert veel meer warmte per kuub. Om dat ‘hoogcalorisch’ gas bruikbaar te maken voor de bestaande installaties in woningen en bedrijven, moet het worden verdund met stikstof. Een extra stikstoffabriek moet in 2022 klaar zijn en jaarlijks 7 miljard kuub gas kunnen verdunnen tot Groningen-kwaliteit.
Maar de tweede grote hap uit het gasverbruik moet komen van fabrieken die van het gas af gaan. Of overstappen op ander gas. Dat moet 4,4 miljard kuub schelen. Alleen al om de 53 grootste gasverbruikers (samen goed voor 3,4 miljard kuub) van hoogcalorisch gas te voorzien, moet Gasunie 220 miljoen investeren. Dat gaat Gasunie verhalen op zijn klanten, en uiteindelijk betalen consumenten en bedrijven het gelag. Voor een huishouden kan dat neerkomen op een extra post van enkele euro’s per jaar op de gasrekening.
Maar minister Wiebes heeft gezegd dat álle 170 grootverbruikers naar andere energiebronnen moeten overstappen. Hoeveel dát zou kosten, heeft Gasunie niet berekend. Want, stelt Gasunie: voor gasslurpers 54 tot en met 170 is het goedkoper om gas te importeren en met stikstof te verdunnen tot de gewenste Groningen-kwaliteit.
De Volkskrant, Gerard Reijn, 25 september 2018: www.volkskrant.nl/economie/van-gronings-gas-af-dat-wordt-...
Groningen krijgt ruim een miljard voor leefbaarheid en economie.
Het kabinet stelt 1,15 miljard euro beschikbaar om Groningen leefbaarder te maken en een economische oppepper te geven. Het geld is bedoeld als compensatie voor de schade die door gaswinning in de provincie is aangericht.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 5 oktober 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/groningen-krijgt-rui...
Nieuwe inschatting: 15 duizend huizen in Groningen moeten mogelijk versterkt worden.
Nu de gaswinning versneld wordt afgebouwd, moeten mogelijk 15 duizend huizen in het Groningse aardbevingsgebied bouwkundig versterkt worden. Aanvankelijk werd rekening gehouden met 22 duizend te verstevigen panden.
De inschatting staat in het nieuwe Plan van Aanpak van de Nationaal Coördinator Groningen, Herman Sietsma. Van de ruim 15 duizend huizen in 11.500 gebouwen die nu in beeld zijn, hebben er zo’n 2.500 een verhoogd risico en moeten er nog zo’n 7.000 geïnspecteerd worden. Dat begint in 2019 en zal naar schatting een jaar duren...….
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 22 november 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nieuwe-inschatting-1...
DEN HAAG (ANP) - Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) heeft een overeenkomst gesloten met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) over de vergoeding van alle kosten van de versterking van gebouwen in het aardbevingsgebied in Groningen. Bij de uitvoering van de versterkingsoperatie komt het gasbedrijf zoals eerder beloofd ,,op afstand te staan''.
Wiebes heeft de overeenkomst naar de Tweede Kamer gestuurd, samen met het plan van aanpak voor de versterking dat de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) eerder op donderdag had gepresenteerd. Uitgangspunt is dat de minister verantwoordelijk is voor het veiligheidsbeleid. Onafhankelijke experts bepalen welke gebouwen versterking nodig hebben. De NAM heeft geen zeggenschap meer en betaalt slechts de rekeningen.
Kosten die de NAM maakt in het kader van de gaswinning gaan overigens ten koste van de winst en daarmee van de afdracht van het gasbedrijf aan de Nederlandse staat. Die krijgt bijna driekwart van de winst uit de gaswinning uitgekeerd. De rest is voor de aandeelhouders, de oliemaatschappijen Shell en ExxonMobil.
ANP, 22-11-2018: www.msn.com/nl-nl/nieuws/binnenland/wiebes-nam-betaalt-ve...
Wiebes verbiedt negen bedrijven na 2022 nog Gronings gas te gebruiken.
Het wordt negen industriële bedrijven die veel gas uit Groningen gebruiken wettelijk verboden dat na 2022 nog te doen. De maatregel is ‘essentieel’ om de gaskraan in Groningen versneld dicht te draaien, schrijft minister Eric Wiebes aan de Tweede Kamer.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 3 december 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wiebes-verbiedt-nege...
Eén klap sloeg alle twijfel weg: hoe Wiebes besloot de gaskraan dicht te draaien
Een jaar geleden beeft de aarde in het Groningse Zeerijp zo hard, dat minister Wiebes een beslissing neemt: de aardgaswinning in Groningen moet worden beëindigd. Maar hoe overtuigt hij de rest van het kabinet? Een reconstructie van een pijnlijk besluit.
De Volkskrant, Yvonne Hofs, 8 januari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/een-klap-sloeg-alle-...
Speciaal loket krijgt duizenden Groningse schadeclaims niet weggewerkt: ‘We staan er slechter voor dan een jaar geleden’
Een jaar na de zware aardbeving bij Zeerijp kampt Groningen met een uitdijend stuwmeer van duizenden onverwerkte schadeclaims. De overheid heeft het afhandelen van bevingsschade vorig jaar overgenomen van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en daarvoor een nieuw loket opgericht: de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG). Die instantie slaagt er niet in de achterstand weg te werken.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 8 januari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/speciaal-loket-krijg...
Grootverbruikers Gronings gas zien nog geen alternatief
Grote verbruikers van Gronings gas schakelen voorlopig niet over op duurzame energiebronnen, hoewel dat over drie jaar verplicht kan zijn. De industriële bedrijven willen wel, maar voorzien grote technische en financiële knelpunten. Dat blijkt uit een enquête van de Volkskrant onder 36 grote gasverbruikers in Nederland die per jaar tot 100 miljoen kuub Gronings gas verbruiken.
De Volksrant, Jurre van den Berg, Xander van Uffelen en Gerard Reijn, 16 januari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/grootverbruikers-gro...
"Zowel Gelderland als Groningen zoekt naar nieuwe economische impulsen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot.
Over één ding zijn ze het in Groningen wel eens: na de gaswinning moet duurzame energie de nieuwe motor worden van de regionale economie. In Gelderland betwist de provincie dat een koopjesparadijs langs de snelweg die economie goed zal doen".
De Volkskrant, Bart Dirks, 17 maart 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zowel-gelderland-als...
FvD in Groningen: wij willen doorgaan met gaswinning.
De gaswinning in Groningen kan gewoon doorgaan. Maar de Groningers moeten wel alle schade vergoed krijgen die daardoor ontstaat. Met dat geluid gaat de vijfmansfractie van Forum voor Democratie in de Provinciale Staten van start.
Na de installatie van de nieuwe Statenleden bevestigde FvD-fractievoorzitter Bart van der Werf vanochtend nog eens eerdere uitspraken van partijleider Thierry Baudet. Er is geen andere partij in de Groningse Staten die gas wil blijven winnen.
Van der Werf vindt het zonde om zolang er nog gas uit de grond kan worden gehaald dat niet te doen, ook na 2030. Dat is het jaar waarop het kabinet wil dat het helemaal afgelopen is met de gaswinning uit het instabiele Groningenveld.
De verkiezingsuitslag van vorige week was voor velen onverwacht. Alleen GroenLinks haalde met zes zetels meer zetels binnen dan de vijf van FvD. Zelfs Van der Werf zegt maar op drie zetels te hebben gerekend in de Groningse Provinciale Staten, die 43 zetels tellen. De SP, de partij die zich de afgelopen jaren het zichtbaarst heeft ingezet voor de gedupeerden van de gaswinning, was de grootste verliezer.
Bij de SP is de teleurstelling groot, maar verbaasd is gedeputeerde Eelco Eikenaar niet. "Ik merkte in de campagne al dat mensen lieten weten helemaal klaar te zijn met de politiek. We kregen te horen dat wij wel ons best hadden gedaan, maar dat wij ook niks voor elkaar kregen", verklaart Eikenaar. "Mensen wilden een duidelijk signaal geven dat het genoeg voor ze is. Bovendien geloven ze ook helemaal niet dat de gaskraan echt dichtgaat."
Twee Groningse regionale partijen die al jaren kritisch zijn over de gaswinning deden het beter. De Partij voor het Noorden won een zetel en kwam uit op twee. Groninger Belang, dat vier jaar geleden voor het eerst in de Staten kwam met drie zetels, behield dat aantal. Fractieleider Bram Schmaal zou het liefst nu samengaan met de Partij voor het Noorden, om een stevige vuist te maken.
Loppersum
In het bekendste aardbevingsdorp Loppersum stemden 312 mensen op FvD, oftewel ruim 6 procent. Ook in Overschild, een dorp dat goeddeels moet worden gesloopt, stemden dertig mensen op Forum voor Democratie. Dat werd daarmee de vierde grootste partij in Overschild. Veel mede-inwoners zijn verrast. Ze vragen zich af of de FvD-stemmers wel weten dat die partij de gaswinning wil laten doorgaan.
De partij heeft vooral in het oosten van Groningen veel stemmen gehaald. Ook de PVV, op een aantal gebieden geestverwant, deed het daar bij eerdere verkiezingen al goed. In dat deel van de provincie speelt de aardbevingsproblematiek nauwelijks. Maar ook in de gemeenten Midden-Groningen en Delfzijl wist de partij relatief veel stemmen te trekken. En daar zijn wel degelijk problemen door aardbevingen.
Realisme
Van der Werf is kritisch over de energietransitie, waarin de provincie een voortrekkersrol heeft. Hij pleit voor realisme. "Nu kunnen de zonnepanelen hun energie al niet kwijt aan het energienet, omdat dat te klein is." Hij is ook tegen de bouw van windmolens. Beter is het volgens Van der Werf om een thorium-kerncentrale te bouwen, maar dan niet in Groningen maar in Zeeland.
Commissaris van de koning René Paas heette vanochtend de 43 Statenleden welkom. Hij wees de politici op de noodzaak om samen te werken in een politiek versplinterd landschap. Er zijn in Groningen relatief veel nieuwelingen: van de 43 zijn er 23 helemaal nieuw in de provinciale politiek.
NOS, 28-3-2019: nos.nl/artikel/2278010-fvd-in-groningen-wij-willen-doorga...
"Groot onderzoek naar effecten stijgend mijnwater in Limburg". De Volkskrant, Rutger Bregman, 20 juli 2012:
s.vk.nl/s-a3289151/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Conflict om onderzoek naar verzakking 't Loon.
Gemeente en Vereniging van Eigenaren (VVE) van winkelcentrum 't Loon in Heerlen liggen met elkaar overhoop. De VVE weigert de gemeente al maanden toestemming te geven voor een onderzoek op haar terrein naar de oorzaak van de verzakking van het winkelcentrum eind vorig jaar".
De Volkskrant, 14 september 2012:
s.vk.nl/s-a3316649/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Mijngang oorzaak verzakking 't Loon.
Breuken in de ondergrond als gevolg van zeer ondiepe mijnwinning waren de oorzaak van de plotselinge verzakking van een deel van winkelcentrum 't Loon in Heerlen, een jaar geleden. Dat maakte de Vereniging van Eigenaren VvE bekend bij de presentatie van de resultaten van een onderzoek door professor Dick Hordijk van adviesbureau Hageman".
De Volkskrant, 23 november 2012:
s.vk.nl/s-a3352620/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Limburg wil dat Rijk mijnschade vergoedt.
Limburgers die schade hebben aan hun huis als gevolg van de mijnbouw moeten hiervoor net zo goed door de rijksoverheid worden gecompenseerd als Groningers voor de schade door gaswinning. Dat vinden de provincie Limburg en twaalf mijnbouwgemeenten, die hierover een brandbrief hebben gestuurd aan minister Henk Kamp van Economische Zaken".
De Volkskrant, Peter de Graaf, 22 augustus 2014:
s.vk.nl/s-a3722780/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Total loss huis door gesloten steenkolenmijn".
De Volkskrant, Peter de Graaf, 22 augustus 2014:
s.vk.nl/s-a3723071/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Stichting Calamiteitenfonds Mijn(water)schade Limburg opgericht.
Op initiatief van het provinciaal bestuur van Limburg is een Stichting opgericht die in noodsituaties eventuele schade aan woningen als gevolg van stijgend mijnwater kan vergoeden". Heerlen.Nieuws.nl, 13-1-2016:
heerlen.nieuws.nl/nieuws/37271/stichting-calamiteitenfond...
Noodfonds voor mijn(water)schade:
www.demijnen.nl/actueel/nieuws-item/noodfonds-voor-mijnwa...
"Het geluk van Limburg", door Marcia Luyten; De Bezige Bij, 2015:
marcialuyten.nl/het-geluk-van-limburg/
"Meeslepende geschiedenis van de mijnstreek.
Vol compassie verhaalt Marcia Luyten over lijden en strijden van de Limburgse mijnwerkers".
De Volkskrant, Hans Wansink, 21 november 2015:
s.vk.nl/s-a4191200/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Na een tijdje zie je overal mijnschade.
Steenkoolwinning Veel Limburgers hebben schade aan hun huis door de kolenmijnen. Sinds deze week mogen ze hopen op compensatie.
NRC.nl, 8-11-2018: www.nrc.nl/nieuws/2018/11/08/na-een-tijdje-zie-je-overal-...
"Marcia Luyten: ‘Er wordt toch nog steeds denigrerend gedaan over Limburg". Vrij Nederland, februari 2018: www.vn.nl/marcia-luyten-dat-ik-zo-kritisch-was-viel-in-zu...
Verdeel de lusten en de lasten van de groene revolutie eerlijk.
Zonder ingrijpen zal de nieuwe energietransitie leiden tot nieuwe ongelijkheid. Michiel Hulshof en Koen Straver pleiten voor ‘energie-rechtvaardigheid’. Voorkom dat het klimaat de nieuwe splijtzwam wordt.
De Volkskrant, Michiel Hulshof & Koen Straver, 8 juni 2018:
www.volkskrant.nl/columns-opinie/verdeel-de-lusten-en-de-...
Tweet Limburgse burgemeester valt slecht in Groningen. Een venijnige tweet van de Zuid-Limburgse burgemeester Houben over de gaswinning in Groningen maakt de tongen los. In het noorden van het land wordt gereageerd met kritiek en ongeloof, in Limburg is er juist veel bijval.
NOS, 30-7-2018: nos.nl/artikel/2243919-tweet-limburgse-burgemeester-valt-...
Aardbevingsburgemeester Rodenboog nam afscheid, maar het is pas echt klaar voor hem ‘als de aarde zich koest houdt’.
‘Aardbevingsburgemeester’ Albert Rodenboog van Loppersum weet hoe Den Haag zijn inwoners heeft uitgedaagd, woest gemaakt, gepaaid en weer tot wanhoop heeft gedreven. Hij neemt afscheid, nu de gaskraan dichtgaat. Gerust is hij niet: ‘Ze zullen zeggen: mogen we de NAM terug?’
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 30 juli 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/aardbevingsburgemees...
Zuid-Limburg krijgt meeste geld uit ‘knelpuntenfonds’ om leefbaarheid te vergroten.
Twaalf regio’s hebben vrijdag samen 200 miljoen euro van het kabinet gekregen om sociale, economische en ecologische problemen aan te pakken. Parkstad Limburg ontvangt met 40 miljoen euro de hoogste bijdrage. In totaal waren 88 regionale voorstellen ingediend van 1,3 miljard euro bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
De Volkskrant, Bart Dirks, 16 november 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zuid-limburg-krijgt-...
Tekstschrijver die mijnwerkers een stem gaf.
De twee elpee’s van Carboon werden in de mijnstreek razend populair. Hendriks had gouden pen waarmee hij boeken, repo’s en songs schreef.
De Volkskrant, Peter de Waard, 20 januari 2019: www.volkskrant.nl/mensen/tekstschrijver-die-mijnwerkers-e...
Limburgse huizen onveilig door mijnschade: ‘Het huis kraakt, ik voel me hier niet meer veilig’
Groningers hebben last van de gaswinning, Limburgers kampen (45 jaar na sluiting van de laatste mijn) met schade door de mijnbouw. Voor het eerst gaat de overheid verzakkende huizen opkopen en slopen. Minister Wiebes werkt aan een algemene regeling voor mijnschade.
De Volkskrant, Peter de Graaf, 14 februari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/limburgse-huizen-onv...
www.flickr.com/photos/hans_r_van_der_woude/32535107237/in...
Kunstwerk "Gasmolecule", 50 jaar Groningen-gasveld, aan de A7 bij Kolham, Groningen, van kunstenaar Marc Ruygrok.
Groningen heeft recht op een parlementaire enquête
Er is zoveel onduidelijk gebleken in de besluitvorming rond de gaswinning in Groningen dat een parlementaire enquête voor de hand ligt. Rens Knegt en Rochus van der Weg presenteren daarvoor de belangrijkste vragen.
De Volkskrant, Rens Knegt en Rochus van der Weg, 8 augustus 2018: www.volkskrant.nl/columns-opinie/groningen-heeft-recht-op...
Aan geld geen gebrek, bij de Staat, de Provincies en de Gemeentes. Als je terugkijkt, kijk dan vooral naar de rol van de politiek, politieke partijen en politieke (waan-) ideeën. En kijk vooral in de "dode hoek".
"Rijke aardgas-ader in Slochteren ontdekt. Bij de Knijpsbrug". Nieuwsblad van het Noorden van 25-9-1959:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010678010:mpeg21:a0004
"Geheim in Straatsburg onthuld. Enorme hoeveelheid aardgas in Groningen. Den Haag ontkent successen niet". De Volkskrant van 17-10-1960:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010875459:mpeg21:a0079
"Boringen tot diepte van drie kilometer. Aardgasvondst bij Slochteren: géén 300 miljard m³". Het Parool van 28-10-1960:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010838838:mpeg21:a0283
"Gasbel in Slochteren in productie". Friese koerier: onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden van 13-6-1963:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010689244:mpeg21:a0007
"Groningse boer kreeg geheime documenten in handen: 'De overheid heeft ons al die tijd belazerd'.
Sijbrand Nijhoff, de man van het geheim van 1963.
Groningen kreeg eindelijk een nieuw schadeprotocol. Maar deze week gebeurde er nog iets opmerkelijks. De geheime gasdeal uit 1963 werd openbaar. Dankzij de 76-jarige boer Sijbrand Nijhoff. 'Het gaat om openheid.'
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 3 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4566101/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Meer vaart achter dichtdraaien gaskraan Groningen dan verwacht: uiterlijk in 2030 dicht.
'Alleen zo kan de veiligheid in Groningen op afzienbare termijn worden gegarandeerd'.
De gaswinning in Groningen, waar Nederlandse de schatkist jarenlang op teerde, gaat versneld terug naar nul. Dat hebben premier Rutte en minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat donderdag bekendgemaakt. Uiterlijk in 2030 zal de gaskraan dichtgaan.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, Robert Giebels, 29 maart 2018: s.vk.nl/s-a4586269/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
De Groningse gaskraan gaat dicht en met deze oplossingen voorkomen we een tekort.
Zo moeten huishoudens van het gas af.
De gaskraan in Groningen gaat dicht, heeft het kabinet besloten. Nu wordt er nog 21 miljard kuub gas per jaar gewonnen. Hoe vangt Nederland dat op?
De Volkskrant, Robert Giebels, Gerard Reijn. 29 maart 2018:
s.vk.nl/s-a4586857/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
De groene revolutie begint pijn te doen. Wie draait op voor de rekening van het klimaatbeleid?
Nu het geld gaat kosten, kruipt het venijn in het klimaatdebat
De groene revolutie begint pijn te doen. Wie draait straks op voor de rekening van het afscheid van het Groningse gas en de cv-ketel?
De Volkskrant, Koen Haegens, 30 maart 2018:
s.vk.nl/s-a4587756/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Overschild krijgt nieuwe kern, voorbeeld voor rest bevingsgebied in Groningen. Het Groningse dorp Overschild moet deels tegen de vlakte. Huizen zijn zwaar beschadigd en onveilig door aardbevingen als gevolg van gaswinning. Maar de ruim 500 bewoners zijn gehecht aan hun dorp, met zijn karakteristieke huizen, kerken en molen. Het dorp ziet er gehavend uit door de bevingen, maar ook door het achterstallige onderhoud. Want wie timmert nog aan een huis dat geen toekomst heeft?
NOS, 16-10-2018: nos.nl/artikel/2255030-overschild-krijgt-nieuwe-kern-voor...
Minister Den Uyl in Heerlen. Redelijke zekerheid voor nieuwe arbeid in Limburg". Limburgsch Dagblad van 18-12-1965:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526651:mpeg21:a0009
"Minister Den Uyl voor Europese Beweging in Haarlem: Geen mijnsluiting zonder nieuwe werkgelegenheid". Limburgsch Dagblad van 16-9-1965:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526419:mpeg21:a0158
"Staatssteun aan mijnen en werknemers". Algemeen Handelsblad van 17-12-1965:
resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000035099:mpeg21:a0101
"Meeste Staatsmijnen gaan dicht". De Volkskrant van 18-12-1965: resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010878079:mpeg21:a0003
"Ir. C.B. van der Ardennen: Aardgas voorlichting een belangrijke taak' „Ik ben er zeer over tevreden". De Telegraaf
3-3-1965: resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110588753:mpeg21:a0454
"Minister Den Uyl: Veel meer aardgas dan werd gedacht". Het Vrije Volk: democratisch-socialistisch dagblad van 28-1-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010955915:mpeg21:a0231
"In vertrouwelijke nota Den Uyl maakt voorwaarden winning Noordzee gas bekend". De waarheid van 2-6-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010372779:mpeg21:a0055
"Geraffineerd gekozen". Leeuwarder Courant van 26-8-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010617531:mpeg21:a0009
Limburgsch Dagblad van 14-10-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010526802:mpeg21:a0201
"Heet vuurtje". De Volkskrant van 13-12-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010877716:mpeg21:a0143
"Goed woordje voor de kolen". Algemeen Handelsblad
21-12-1966: resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000033276:mpeg21:a0166
"Verrassende mededeling van Den Uyl. Friese gasbel veel groter dan officieel gezegd". De Waarheid van 12-12-1966:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010372944:mpeg21:a0024
Wim Kan over Schmeltzer: met een gladde tekkel met een vette kluif in z'n bek. Het Vrije Volk van 2-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010956226:mpeg21:a0066
"Den Uyl over voorwaarden natte Mijnwet. Zijlstra wil wig drijven tussen PvdA en KVP. Niet deelnemen in olie fataal voor Staat". De Tijd van 27-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011237813:mpeg21:a0077
Grote partijen eisen wetsontwerp. Noordzeeplan Zijlstra naar Parlement. Het Parool van 27-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010835692:mpeg21:a0357
"Winst te klein bij deelnemen in olie". De Tijd van 28-1-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110611315:mpeg21:a0104
"Geldstroom uit gasbron". De Telegraaf van 20-9-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110590304:mpeg21:a0223
Prijs op den duur lager. Slochteren grootste gasbel in de wereld. Aan geld f24 miljard meer in de grond. De Tijd 7-4-1967: resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110611348:mpeg21:a0047
"Bewezen aardgasreserve in Slochteren 50% groter. Gasbel blijkt weer groter". Limburgsch Dagblad van 7-4-1967:
resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010538936:mpeg21:a0001
"Noordzeebodem nog vol geheimen. Oliemaatschappijen wagen dure gok". Algemeen Handelsblad van 7-3-1968:
resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000035303:mpeg21:a0033
"Nieuwe gasbel", Trouw 15-11-1968: resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010814650:mpeg21:a0006
"Beving mogelijk gevolg van gaswinning
In Middelstum (Groningen) heeft zich zaterdag een aardbeving voorgedaan met een kracht van 3 op de schaal van Richter. Het is de derde merkbare aardbeving in dit gebied binnen een jaar....
ANP, De Volkskrant, 2 augustus 1994:
s.vk.nl/s-a376520/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda0...
"NAM vergoedt schade na aardbeving door gaswinning Drenthe.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij wijst voor het eerst op grote schaal schadeclaims toe die werden ingediend na een aardbeving. De beving, met een kracht van 3.4 op de schaal van Richter, deed zich op 19 februari van dit jaar voor in het zuidoosten van Drenthe....
De Volkskrant, 27 augustus 1997:
s.vk.nl/s-a511282/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda0...
"Groningen getroffen door zwaarste aardbeving sinds 2012: 'enorme klap' voor de provincie.
De provincie Groningen is maandag opgeschrikt door de zwaarste aardbeving in ruim vijf jaar. De schok had volgens het KNMI een kracht van 3.4 op de schaal van Richter. In een eerste reactie zei minister Wiebes van Economische Zaken dat de gaswinning in Groningen deze kabinetsperiode maximaal moet worden verminderd. Hij vond de aardbeving 'vreselijk' voor de bewoners".
De Volkskrant, Redactie, 8 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4555771/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"NAM nijdig over alarmerende toon toezichthouder na beving Zeerijp: gaskraan hoeft echt niet verder dicht.
'Beving viel immers binnen het huidige risicomodelleringsraamwerk'.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) is het volstrekt oneens met de alarmerende toon van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) over de gaswinning in Groningen. Anders dan de toezichthouder ziet het gasbedrijf op basis van de geldende veiligheidsnormen geen reden voor extra maatregelen na de aardbeving bij Zeerijp.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 18 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4558968/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Shell ontsnapt met juridische manoeuvre mogelijk aan financiële verplichtingen aardbevingschade Groningen.
Door een juridische manoeuvre ontsnapt olieconcern Shell mogelijk aan financiële verplichtingen rond de aardbevingschade door gaswinning in Groningen.
De Volkskrant, Marc van den Eerenbeemt, 27 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4562350/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Nieuwe juridische klap NAM: compenseer waardedaling Groningse huizen meteen, niet pas bij verkoop.
De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) moet de waardedaling van Groningse huizen meteen compenseren. Niet pas bij verkoop, en ongeacht eventuele aardbevingschade. Dat oordeelde het gerechtshof in Leeuwarden zojuist in hoger beroep.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 23 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4561408/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Wiebes zet druk op 200 gasslurpende bedrijven, uitfasering is 'onontkoombaar'
Minister Eric Wiebes van Economische Zaken zet zo'n tweehonderd bedrijven onder druk te stoppen met het verbruik van Gronings gas. De minister verstuurt vanaf afgelopen vrijdag brieven aan tweehonderd industriële grootverbruikers, actief in bijvoorbeeld de voedingsindustrie of de chemie.
De Volkskrant, Gerard Reijn, Jochem van Staalduine, 24 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4561526/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Kabinet streeft naar volkomen onafhankelijk schadeloket voor bevingsschade Groningers nu 'overheden hebben gefaald'.
Er moet één loket komen waar Groningers, die schade hebben door de winning van aardgas, terecht kunnen om die schade te verhalen. Dat stelde minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat dinsdagavond voor tijdens een debat met de Tweede Kamer over de schadeafhandeling voor Groningers door aardbevingen die het gevolg zijn van de gaswinning.
De Volkskrant, Robert Giebels, 16 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4557314/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"NAM, staat en Groningen blijven naar elkaar wijzen - waar blijft schaderegeling?
Rutte wijt de vertraging aan de lange kabinetsformatie
Waarom is er nog geen nieuwe schaderegeling voor Groningen? Vanavond debatteert de Tweede Kamer hierover. Na eerst naar de regio gewezen te hebben, weet premier Rutte de vertraging zondag aan de lange kabinetsformatie. Opvallend, want eerder noemde hij dat zelf nog 'staatsrechtelijk geleuter'.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 16 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4557064/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Schadeprotocol Groningen klaar: Staat handelt bevingsschade af.
Groningers die gedupeerd zijn door aardbevingsschade die veroorzaakt is door de gaswinning kunnen vanaf 19 maart bij de Staat aankloppen voor een vergoeding. Dat staat in het nieuwe schadeprotocol waarover het Rijk, regionale overheden en belangenverenigingen het vandaag eens zijn geworden.
Door het nieuwe protocol hoeven Groningers niet meer een juridische strijd aan met gaswinningsbedrijf NAM. De Staat neemt vervolgens de taak op zich de schade bij NAM te verhalen. ,,Dat is nu mijn probleem”, aldus Minister van Economische Zaken en Klimaat Eric Wiebes tijdens een toelichting in het Groningse provinciehuis".
AD, Laurens Kok & Maarten van Ast, 31-1-2018:
www.ad.nl/politiek/schadeprotocol-groningen-klaar-staat-h...
"Eindelijk een gunstiger schaderegeling voor Groningen: veel wensen van gedupeerden vervuld.
NAM speelt geen rol meer bij afhandeling aardbevingschade
Na tien maanden steggelen is er eindelijk een nieuwe regeling voor het afhandelen van aardbevingsschade in Groningen. Vanaf 19 maart kunnen gedupeerden terecht bij één loket waar een onafhankelijke commissie hun schades beoordeelt. Geen rol meer voor de NAM, geen geografische begrenzing en wel de mogelijkheid van beroep: de regio speelde het hard en ziet veel wensen ingewilligd.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 31 januari 2018:
s.vk.nl/s-a4564644/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Minister Wiebes 'zo klem als een deur' na adviezen van toezichthouder en Gasunie over gaswinning Groningen.
Ondergrens dit jaar op 19,5 kuub, maar toezichthouder wil snel naar hooguit 12 miljard kuub.
De gaswinning in Groningen moet omwille van de veiligheid terug van 21,6 naar 12 miljard kuub per jaar. Met dat advies stelt het Staatstoezicht van de Mijnen minister Wiebes (VVD) van Economische Zaken en Klimaat voor een bijkans onmogelijke opgave. De Gasunie kwam vandaag ook met een advies: de absolute ondergrens voor dit jaar ligt op 19,5 miljard kuub.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 1 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4564809/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Bijtende gasadviezen stellen minister voor haast onmogelijke opgave - wat kan Wiebes nog?
Wiebes zit 'zo klem als een deur'.
Omwille van de veiligheid moet de gaswinning in Groningen snel omlaag: van 21,6 naar 12 miljard kubieke meter per jaar. Met dat ingrijpende advies stelde het Staatstoezicht van de Mijnen minister Wiebes (VVD) gisteren voor een haast onmogelijke opgave.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 1 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4564911/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Tweede Kamer maakt gehakt van garanties Shell, NAM en Exxon en spreekt van een 'geloofwaardigheidsprobleem'
Energiereuzen Shell en ExxonMobil en hun beider gaswinningsbedrijf NAM, kwamen om de Kamer gerust te stellen. Maar de Kamer, én de op tractoren gearriveerde Groningers, weigerden ze te geloven.
De Volkskrant, Robert Giebels, 1 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4564934/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Waarom de toezichthouder zo weinig weet over Gronings gas". Hoewel iedereen in deze zaal overtuigd is van het verband tussen gaswinning en aardbevingen, kan niet goed voorspeld worden bij welk niveau van gaswinning welke mate van aardbevingen zich voor zullen doen. Dat betekent dat ons advies niet gebaseerd is op zekere conclusies.
Met deze voetnoot presenteerde het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) gisteren het advies om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk terug te draaien naar maximaal 12 miljard kuub per jaar. Maar de onzekerheden rond dit advies zijn dus nog groot.
"En dat heeft mij verbaasd", zegt Theodor Kockelkoren in Met het Oog op Morgen. Hij is nog maar een maand inspecteur-generaal bij het SodM. "Ik had verwacht dat we daar beter inzicht in zouden hebben, maar dat is niet het geval."
NOS, 2-2-2018: nos.nl/artikel/2214989-waarom-de-toezichthouder-zo-weinig...
"Commentaar: de kritiek op oud-bewindslieden, de NAM, Shell en Exxon is enigszins huichelachtig".
Opportunisme was bepalend voor het verloop van het aardgasdrama.
De Volkskrant, Sander van Walsum, 3 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4565967/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
50 jaar Groningen-gasveld. Deze sculptuur "Gasmolecule" is ontworpen door Marc Ruygrok: web.archive.org/web/20161014015207/http://www.panoramio.c...
"Nieuwe huisstijl op nieuwjaarsreceptie". Het gasmolecuul als beeldmerk van Slochteren. Dagblad van het Noorden Noord van 22-12-2010, blz. 38.
"Cadeautje met een prijskaartje. Kunstwerk in middenberm A7 kost jaarlijks 12.000 euro", door Louis van Kelckhoven, Dagblad van het Noorden van 15-10-2012, blz. 18.
"Gasmolecuul mag blijven als er maar een monument bijkomt: het gas en de gevolgen"
Toine Heijmans in Assen en Gasselternijveenschemond.
De Volkskrant, Toine Heijmans, 6 februari 2018:
s.vk.nl/s-a4566993/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
NAM mag gas winnen op Gronings veldje met 'fracking' - kan dat kwaad of zijn de zorgen van omwonenden onterecht?
Vier vragen over de techniek fracking
artikelOpmerkelijke timing: op de dag dat minister Eric Wiebes van Economische Zaken en Klimaat bekendmaakte dat de gaskraan in Groningen versneld dicht gaat, gaf hij een vergunning aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) om gas te winnen uit een klein veld op de grens van Friesland en Groningen. Met behulp van fracking nog wel. En daar zijn omwonenden en lokale overheden niet blij mee.
De Volkskrant, Jurre Van den Berg, 3 april 2018:
s.vk.nl/s-a4588708/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Verbijsterend, hoe snel de regering van gedachten veranderde over gaswinning.
Het kabinet heeft het onvermijdelijke ingezien: de winning van aardgas in het Groningenveld is niet langer verantwoord en dient daarom te worden afgebouwd naar nul. De derving van inkomsten, die daar het gevolg van zal zijn, valt in het niet bij het veiligheidsbelang in Groningen en van de Groningers.
Trouw, 4 april 2018:
www.trouw.nl/opinie/verbijsterend-hoe-snel-de-regering-va...
Groningen botst hard met Wiebes over versterken huizen aardbevingsgebied.
Het overleg tussen vertegenwoordigers uit het Groningse aardbevingsgebied en minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) is dinsdagavond geklapt. De partijen kunnen het niet eens worden over het versterken van huizen nu de gaskraan dichtgaat.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 23 mei 2018:
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/groningen-botst-hard...
Waarom een Limburger doorslaapt en een Groninger wakker ligt van 3,2. In Limburg is vannacht een aardbeving geweest. Deze had een kracht van 3,2 en werd in Zuid-Nederland en België gevoeld. In tegenstelling tot de bevingen in Groningen lijken de Limburgers er niet wakker van te liggen en is er weinig schade. Hoe kan dat?
"Dat heeft allereerst met de diepte te maken waarop de beving plaatsvindt", vertelt Läslo Evers, seismoloog bij het KNMI. "Een beving van 3,2 op 3000 meter, zoals in Groningen, voel je veel duidelijker dan in Limburg, waar de beving op 12.000 meter diepte was."NOS, 26-5-2018:
nos.nl/artikel/2233599-waarom-een-limburger-doorslaapt-en...
Hans Alders stapt uit onvrede op als Nationaal Coördinator Groningen: ‘Hoe kan ik vertrouwen herstellen als ik mijn afspraken niet nakom?’
Hans Alders legt zijn functie als Nationaal Coördinator Groningen neer. Dat heeft hij woensdag zelf bekendgemaakt. Aanleiding voor zijn onverwachte vertrek is het besluit van minister Eric Wiebes van Economische Zaken om voor een kleine 1600 woningen in het aardbevingsgebied voorlopig geen versterkingsadvies te laten maken.
De Volkskrant, Redactie, 30 mei 2018:
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hans-alders-stapt-ui...
Minister Wiebes: vertrek Alders komt op ongelukkig moment.
NOS, 1-6-2018: nos.nl/artikel/2234543-minister-wiebes-vertrek-alders-kom...
Wiebes: gaskraan mogelijk nog sneller dicht.
De gaswinning in Groningen kan, als het mee zit, nog sneller worden afgebouwd. Dat schrijft minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) in een brief aan de Tweede Kamer.
De Volkskrant, Redactie, 7 juni 2018:
www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wiebes-gaskraan-moge...
1 miljard euro voor gaswinningsgebied Groningen. NOS, 25-6-2018: nos.nl/artikel/2238299-1-miljard-euro-voor-gaswinningsgeb...
Oliemaatschappijen zien af van claims om afbouwen gaswinning in Groningen in ruil voor groter deel opbrengst.
Shell en ExxonMobil eisen geen schadevergoeding van de Nederlandse staat voor de versnelde afbouw van de Groningse gaswinning. Ook storten de oliemaatschappijen 500 miljoen euro in een potje voor de versterking van de economie en de leefbaarheid in Groningen. In ruil voor die toezeggingen krijgen zij een groter deel van de opbrengsten van het gas dat de komende jaren nog wél wordt gewonnen.
De Volkskrant, Dion Mebius, 25 juni 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/oliemaatschappijen-z...
Groningen ontvangt vrijbrief voor herstel huizen, het Rijk betaalt de kosten. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) krijgt van minister Wiebes van economische zaken en klimaat een vrijbrief om het herstellen van huizen in het aardbevingsgebied zo snel mogelijk uit het slop te trekken.
Trouw, Niels Markus, 25 september 2018: www.trouw.nl/samenleving/groningen-ontvangt-vrijbrief-voo...
Van Gronings gas af? Dat wordt haastwerk.
De 170 grootste gebruikers van Gronings gas moeten overstappen op een andere energiebron. Het enthousiasme varieert van ‘ik vind het prima om ermee te stoppen’ tot ‘het Rijk moet betalen’. Het wordt sowieso een hele klus.
Nog een paar jaar, en de kartonfabrikant Solidus Solutions, een van de grootste in Europa, is af van het Gronings gas. Dat is opmerkelijk, want het bedrijf is nu een van de twintig grootste verbruikers van dat gas dat Groningers de bevingen bezorgt.
De plannen zijn heel concreet, zegt Richard Houben, bestuursvoorzitter van het bedrijf. Voor elk van de vier fabrieken, in Coevorden, Nieuweschans, Hoogkerk en Oude Pekela, is een andere oplossing bedacht, maar de grote gemene deler is: geen Groningengas meer.
In Coevorden bijvoorbeeld, gaat Solidus Solutions samenwerken met een buurbedrijf dat multiplex maakt. Het houtafval zal door beide bedrijven worden gebruikt om warmte en stroom mee op te wekken. In een andere fabriek zal het afval van de grondstof (oud papier) worden vergist tot biogas. Een derde fabriek gaat deels op zonnestroom draaien, een vierde gaat over naar hoogcalorisch gas. Na de hele operatie, die twee, hooguit drie jaar in beslag zal nemen, gebruikt Solidus 50 procent minder gas dan nu. ‘En helemaal geen Groningengas meer’, zegt Houben.
De operatie van Solidus staat niet op zich. Het kabinet besloot vorig jaar dat de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk moet krimpen. Eind 2022 moet de Gronings gasproductie omlaag van maximaal 27 miljard kuub naar 12 miljard. Om dat te bereiken, schreef minister Wiebes in maart van dit jaar, moeten de 170 grootste gebruikers van Gronings gas zijn overgestapt op een andere energiebron.
Haastwerk.
Dat wordt haastwerk. Om het te halen moet Gasunie vele kilometers nieuwe gasleidingen leggen, en dat in een tijd dat alle gediplomeerde lassers het apedruk hebben. Ook de betrokken bedrijven moeten plotseling investeringen doen van soms miljoenen euro’s, investeringen die vaak dwars door al klaarliggende planningen heen fietsen.
Ceo Houben vindt medewerking aan Wiebes’ plan logisch. ‘We hebben 750 man in dienst, en de meesten ervan wonen vlakbij of zelfs bovenop het gasveld in Groningen. Die mensen ondervinden elke dag de gevolgen van de gaswinning, dus ik vind het prima om ermee te stoppen.’
Maar ook financieel is de overstap aantrekkelijk. ‘In vier jaar hebben we de investering terugverdiend’, zegt Houben tevreden. De prijs van een kuub gas steeg dit jaar al van 15 naar 25 eurocent, en zal naar verwachting nog verder stijgen. Bovendien moet het bedrijf steeds meer betalen voor emissierechten.
Minder enthousiast.
Andere bedrijven die van het Groningengas af moeten, zijn minder enthousiast over het rendement van overschakelen. Hendrik van der Ploeg is directeur van Emmtec, dat een groot bedrijventerrein in Emmen exploiteert inclusief de bijbehorende energiecentrale. Ook Emmtec behoort tot de grootste gasverbruikers. ‘Dat we van het Groningengas af moeten, beschouw ik als een gegeven’, zegt hij; ook een deel van zijn personeel weet uit eigen ervaring hoe een aardbeving voelt. Maar Van der Ploeg vindt dat het Rijk dan moet betalen. ‘Wij hebben die noodzaak tot overschakeling niet veroorzaakt. Die wordt veroorzaakt door de minister. Het is logisch dat de veroorzaker betaalt.’ En als dat geld er niet komt, gaat Emmtec dan toch ombouwen? ‘Wat denkt u zelf?’, ontwijkt Van der Ploeg de vraag.
Hij wijst op nog een probleem. Als Emmtec nu flink moet investeren in het overschakelen op hoogcalorisch gas, kan dat ten koste gaan van duurzamere plannen. ‘We hadden al een overeenkomst met de NAM, de provincie Drenthe en de gemeente Emmen om een waterstofproject te beginnen. Overschotten windstroom zouden hier worden omgezet in waterstof.’ Of dat project zal lijden onder de overschakeling naar ander gas, wil Van der Ploeg niet zeggen.
‘Geld van het Rijk’
Ook Suiker Unie, met vestigingen bij Groningen en Roosendaal, wil geld van het Rijk. Suiker Unie, zegt productiedirecteur Bram Fetter, heeft al langer een plan om op termijn energieneutraal te worden. Nu bijna op stel en sprong overstappen op hoogcalorisch gas kan wel, maar doorkruist het klaarliggende investeringsschema. ‘Dan moet het ministerie wel subsidies verstrekken’, vindt Fetter.
Met zijn verbruik van 100 miljoen kuub gas behoort het bedrijf tot de allergrootste verbruikers. ‘Maar’, zegt Fetter, ‘wij produceren ook gas, biogas met dezelfde kwaliteit als het Groningengas. Op dit moment 30 miljoen kuub per jaar, en dat kunnen we opvoeren naar 50 miljoen kuub. Maar dan heeft Suiker Unie twee gasleidingen nodig: één om hoogcalorisch gas aan te voeren, en één om biogas aan het net af te leveren.’ Of Suiker Unie ook afstapt van Groningengas als de subsidie uitblijft, wil Fetter niet zeggen.
Hij vindt het ministerie tot nu toe maar onduidelijk. ‘De brief die Wiebes dit voorjaar stuurde, suggereert dat de overstap op ander gas verplicht is. Maar er is helemaal geen wettelijke grondslag voor een verplichting. En nog steeds zegt het ministerie: het moet wel, maar het is op vrijwillige basis. Dat is verwarrend.’
Naar nul kuub gas uit Groningen in 2030.
Nu nog mag Gasunie (in een koud jaar) maximaal 27 miljard kuub gas winnen uit Groningen. Voor 2030 moet dit nul zijn, en minister Wiebes heeft beloofd dat de productie in oktober 2022 al is gedaald tot onder de 12 miljard kuub.
Een groot deel van de vermindering moet worden opgevangen door de invoer van gas. Maar dat is ander gas, het levert veel meer warmte per kuub. Om dat ‘hoogcalorisch’ gas bruikbaar te maken voor de bestaande installaties in woningen en bedrijven, moet het worden verdund met stikstof. Een extra stikstoffabriek moet in 2022 klaar zijn en jaarlijks 7 miljard kuub gas kunnen verdunnen tot Groningen-kwaliteit.
Maar de tweede grote hap uit het gasverbruik moet komen van fabrieken die van het gas af gaan. Of overstappen op ander gas. Dat moet 4,4 miljard kuub schelen. Alleen al om de 53 grootste gasverbruikers (samen goed voor 3,4 miljard kuub) van hoogcalorisch gas te voorzien, moet Gasunie 220 miljoen investeren. Dat gaat Gasunie verhalen op zijn klanten, en uiteindelijk betalen consumenten en bedrijven het gelag. Voor een huishouden kan dat neerkomen op een extra post van enkele euro’s per jaar op de gasrekening.
Maar minister Wiebes heeft gezegd dat álle 170 grootverbruikers naar andere energiebronnen moeten overstappen. Hoeveel dát zou kosten, heeft Gasunie niet berekend. Want, stelt Gasunie: voor gasslurpers 54 tot en met 170 is het goedkoper om gas te importeren en met stikstof te verdunnen tot de gewenste Groningen-kwaliteit.
De Volkskrant, Gerard Reijn, 25 september 2018: www.volkskrant.nl/economie/van-gronings-gas-af-dat-wordt-...
Groningen krijgt ruim een miljard voor leefbaarheid en economie.
Het kabinet stelt 1,15 miljard euro beschikbaar om Groningen leefbaarder te maken en een economische oppepper te geven. Het geld is bedoeld als compensatie voor de schade die door gaswinning in de provincie is aangericht.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 5 oktober 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/groningen-krijgt-rui...
Nieuwe inschatting: 15 duizend huizen in Groningen moeten mogelijk versterkt worden.
Nu de gaswinning versneld wordt afgebouwd, moeten mogelijk 15 duizend huizen in het Groningse aardbevingsgebied bouwkundig versterkt worden. Aanvankelijk werd rekening gehouden met 22 duizend te verstevigen panden.
De inschatting staat in het nieuwe Plan van Aanpak van de Nationaal Coördinator Groningen, Herman Sietsma. Van de ruim 15 duizend huizen in 11.500 gebouwen die nu in beeld zijn, hebben er zo’n 2.500 een verhoogd risico en moeten er nog zo’n 7.000 geïnspecteerd worden. Dat begint in 2019 en zal naar schatting een jaar duren...….
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 22 november 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/nieuwe-inschatting-1...
DEN HAAG (ANP) - Minister Eric Wiebes (Economische Zaken en Klimaat) heeft een overeenkomst gesloten met de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) over de vergoeding van alle kosten van de versterking van gebouwen in het aardbevingsgebied in Groningen. Bij de uitvoering van de versterkingsoperatie komt het gasbedrijf zoals eerder beloofd ,,op afstand te staan''.
Wiebes heeft de overeenkomst naar de Tweede Kamer gestuurd, samen met het plan van aanpak voor de versterking dat de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) eerder op donderdag had gepresenteerd. Uitgangspunt is dat de minister verantwoordelijk is voor het veiligheidsbeleid. Onafhankelijke experts bepalen welke gebouwen versterking nodig hebben. De NAM heeft geen zeggenschap meer en betaalt slechts de rekeningen.
Kosten die de NAM maakt in het kader van de gaswinning gaan overigens ten koste van de winst en daarmee van de afdracht van het gasbedrijf aan de Nederlandse staat. Die krijgt bijna driekwart van de winst uit de gaswinning uitgekeerd. De rest is voor de aandeelhouders, de oliemaatschappijen Shell en ExxonMobil.
ANP, 22-11-2018: www.msn.com/nl-nl/nieuws/binnenland/wiebes-nam-betaalt-ve...
Wiebes verbiedt negen bedrijven na 2022 nog Gronings gas te gebruiken.
Het wordt negen industriële bedrijven die veel gas uit Groningen gebruiken wettelijk verboden dat na 2022 nog te doen. De maatregel is ‘essentieel’ om de gaskraan in Groningen versneld dicht te draaien, schrijft minister Eric Wiebes aan de Tweede Kamer.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 3 december 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wiebes-verbiedt-nege...
Eén klap sloeg alle twijfel weg: hoe Wiebes besloot de gaskraan dicht te draaien
Een jaar geleden beeft de aarde in het Groningse Zeerijp zo hard, dat minister Wiebes een beslissing neemt: de aardgaswinning in Groningen moet worden beëindigd. Maar hoe overtuigt hij de rest van het kabinet? Een reconstructie van een pijnlijk besluit.
De Volkskrant, Yvonne Hofs, 8 januari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/een-klap-sloeg-alle-...
Speciaal loket krijgt duizenden Groningse schadeclaims niet weggewerkt: ‘We staan er slechter voor dan een jaar geleden’
Een jaar na de zware aardbeving bij Zeerijp kampt Groningen met een uitdijend stuwmeer van duizenden onverwerkte schadeclaims. De overheid heeft het afhandelen van bevingsschade vorig jaar overgenomen van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en daarvoor een nieuw loket opgericht: de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG). Die instantie slaagt er niet in de achterstand weg te werken.
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 8 januari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/speciaal-loket-krijg...
Grootverbruikers Gronings gas zien nog geen alternatief
Grote verbruikers van Gronings gas schakelen voorlopig niet over op duurzame energiebronnen, hoewel dat over drie jaar verplicht kan zijn. De industriële bedrijven willen wel, maar voorzien grote technische en financiële knelpunten. Dat blijkt uit een enquête van de Volkskrant onder 36 grote gasverbruikers in Nederland die per jaar tot 100 miljoen kuub Gronings gas verbruiken.
De Volksrant, Jurre van den Berg, Xander van Uffelen en Gerard Reijn, 16 januari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/grootverbruikers-gro...
"Zowel Gelderland als Groningen zoekt naar nieuwe economische impulsen, maar dat gaat niet zonder slag of stoot.
Over één ding zijn ze het in Groningen wel eens: na de gaswinning moet duurzame energie de nieuwe motor worden van de regionale economie. In Gelderland betwist de provincie dat een koopjesparadijs langs de snelweg die economie goed zal doen".
De Volkskrant, Bart Dirks, 17 maart 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zowel-gelderland-als...
FvD in Groningen: wij willen doorgaan met gaswinning.
De gaswinning in Groningen kan gewoon doorgaan. Maar de Groningers moeten wel alle schade vergoed krijgen die daardoor ontstaat. Met dat geluid gaat de vijfmansfractie van Forum voor Democratie in de Provinciale Staten van start.
Na de installatie van de nieuwe Statenleden bevestigde FvD-fractievoorzitter Bart van der Werf vanochtend nog eens eerdere uitspraken van partijleider Thierry Baudet. Er is geen andere partij in de Groningse Staten die gas wil blijven winnen.
Van der Werf vindt het zonde om zolang er nog gas uit de grond kan worden gehaald dat niet te doen, ook na 2030. Dat is het jaar waarop het kabinet wil dat het helemaal afgelopen is met de gaswinning uit het instabiele Groningenveld.
De verkiezingsuitslag van vorige week was voor velen onverwacht. Alleen GroenLinks haalde met zes zetels meer zetels binnen dan de vijf van FvD. Zelfs Van der Werf zegt maar op drie zetels te hebben gerekend in de Groningse Provinciale Staten, die 43 zetels tellen. De SP, de partij die zich de afgelopen jaren het zichtbaarst heeft ingezet voor de gedupeerden van de gaswinning, was de grootste verliezer.
Bij de SP is de teleurstelling groot, maar verbaasd is gedeputeerde Eelco Eikenaar niet. "Ik merkte in de campagne al dat mensen lieten weten helemaal klaar te zijn met de politiek. We kregen te horen dat wij wel ons best hadden gedaan, maar dat wij ook niks voor elkaar kregen", verklaart Eikenaar. "Mensen wilden een duidelijk signaal geven dat het genoeg voor ze is. Bovendien geloven ze ook helemaal niet dat de gaskraan echt dichtgaat."
Twee Groningse regionale partijen die al jaren kritisch zijn over de gaswinning deden het beter. De Partij voor het Noorden won een zetel en kwam uit op twee. Groninger Belang, dat vier jaar geleden voor het eerst in de Staten kwam met drie zetels, behield dat aantal. Fractieleider Bram Schmaal zou het liefst nu samengaan met de Partij voor het Noorden, om een stevige vuist te maken.
Loppersum
In het bekendste aardbevingsdorp Loppersum stemden 312 mensen op FvD, oftewel ruim 6 procent. Ook in Overschild, een dorp dat goeddeels moet worden gesloopt, stemden dertig mensen op Forum voor Democratie. Dat werd daarmee de vierde grootste partij in Overschild. Veel mede-inwoners zijn verrast. Ze vragen zich af of de FvD-stemmers wel weten dat die partij de gaswinning wil laten doorgaan.
De partij heeft vooral in het oosten van Groningen veel stemmen gehaald. Ook de PVV, op een aantal gebieden geestverwant, deed het daar bij eerdere verkiezingen al goed. In dat deel van de provincie speelt de aardbevingsproblematiek nauwelijks. Maar ook in de gemeenten Midden-Groningen en Delfzijl wist de partij relatief veel stemmen te trekken. En daar zijn wel degelijk problemen door aardbevingen.
Realisme
Van der Werf is kritisch over de energietransitie, waarin de provincie een voortrekkersrol heeft. Hij pleit voor realisme. "Nu kunnen de zonnepanelen hun energie al niet kwijt aan het energienet, omdat dat te klein is." Hij is ook tegen de bouw van windmolens. Beter is het volgens Van der Werf om een thorium-kerncentrale te bouwen, maar dan niet in Groningen maar in Zeeland.
Commissaris van de koning René Paas heette vanochtend de 43 Statenleden welkom. Hij wees de politici op de noodzaak om samen te werken in een politiek versplinterd landschap. Er zijn in Groningen relatief veel nieuwelingen: van de 43 zijn er 23 helemaal nieuw in de provinciale politiek.
NOS, 28-3-2019: nos.nl/artikel/2278010-fvd-in-groningen-wij-willen-doorga...
"Groot onderzoek naar effecten stijgend mijnwater in Limburg". De Volkskrant, Rutger Bregman, 20 juli 2012:
s.vk.nl/s-a3289151/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Conflict om onderzoek naar verzakking 't Loon.
Gemeente en Vereniging van Eigenaren (VVE) van winkelcentrum 't Loon in Heerlen liggen met elkaar overhoop. De VVE weigert de gemeente al maanden toestemming te geven voor een onderzoek op haar terrein naar de oorzaak van de verzakking van het winkelcentrum eind vorig jaar".
De Volkskrant, 14 september 2012:
s.vk.nl/s-a3316649/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Mijngang oorzaak verzakking 't Loon.
Breuken in de ondergrond als gevolg van zeer ondiepe mijnwinning waren de oorzaak van de plotselinge verzakking van een deel van winkelcentrum 't Loon in Heerlen, een jaar geleden. Dat maakte de Vereniging van Eigenaren VvE bekend bij de presentatie van de resultaten van een onderzoek door professor Dick Hordijk van adviesbureau Hageman".
De Volkskrant, 23 november 2012:
s.vk.nl/s-a3352620/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Limburg wil dat Rijk mijnschade vergoedt.
Limburgers die schade hebben aan hun huis als gevolg van de mijnbouw moeten hiervoor net zo goed door de rijksoverheid worden gecompenseerd als Groningers voor de schade door gaswinning. Dat vinden de provincie Limburg en twaalf mijnbouwgemeenten, die hierover een brandbrief hebben gestuurd aan minister Henk Kamp van Economische Zaken".
De Volkskrant, Peter de Graaf, 22 augustus 2014:
s.vk.nl/s-a3722780/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Total loss huis door gesloten steenkolenmijn".
De Volkskrant, Peter de Graaf, 22 augustus 2014:
s.vk.nl/s-a3723071/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
"Stichting Calamiteitenfonds Mijn(water)schade Limburg opgericht.
Op initiatief van het provinciaal bestuur van Limburg is een Stichting opgericht die in noodsituaties eventuele schade aan woningen als gevolg van stijgend mijnwater kan vergoeden". Heerlen.Nieuws.nl, 13-1-2016:
heerlen.nieuws.nl/nieuws/37271/stichting-calamiteitenfond...
Noodfonds voor mijn(water)schade:
www.demijnen.nl/actueel/nieuws-item/noodfonds-voor-mijnwa...
"Het geluk van Limburg", door Marcia Luyten; De Bezige Bij, 2015:
marcialuyten.nl/het-geluk-van-limburg/
"Meeslepende geschiedenis van de mijnstreek.
Vol compassie verhaalt Marcia Luyten over lijden en strijden van de Limburgse mijnwerkers".
De Volkskrant, Hans Wansink, 21 november 2015:
s.vk.nl/s-a4191200/?_sp=8e5e37b7-c928-469d-a47b-3311b2eda...
Na een tijdje zie je overal mijnschade.
Steenkoolwinning Veel Limburgers hebben schade aan hun huis door de kolenmijnen. Sinds deze week mogen ze hopen op compensatie.
NRC.nl, 8-11-2018: www.nrc.nl/nieuws/2018/11/08/na-een-tijdje-zie-je-overal-...
"Marcia Luyten: ‘Er wordt toch nog steeds denigrerend gedaan over Limburg". Vrij Nederland, februari 2018: www.vn.nl/marcia-luyten-dat-ik-zo-kritisch-was-viel-in-zu...
Verdeel de lusten en de lasten van de groene revolutie eerlijk.
Zonder ingrijpen zal de nieuwe energietransitie leiden tot nieuwe ongelijkheid. Michiel Hulshof en Koen Straver pleiten voor ‘energie-rechtvaardigheid’. Voorkom dat het klimaat de nieuwe splijtzwam wordt.
De Volkskrant, Michiel Hulshof & Koen Straver, 8 juni 2018:
www.volkskrant.nl/columns-opinie/verdeel-de-lusten-en-de-...
Tweet Limburgse burgemeester valt slecht in Groningen. Een venijnige tweet van de Zuid-Limburgse burgemeester Houben over de gaswinning in Groningen maakt de tongen los. In het noorden van het land wordt gereageerd met kritiek en ongeloof, in Limburg is er juist veel bijval.
NOS, 30-7-2018: nos.nl/artikel/2243919-tweet-limburgse-burgemeester-valt-...
Aardbevingsburgemeester Rodenboog nam afscheid, maar het is pas echt klaar voor hem ‘als de aarde zich koest houdt’.
‘Aardbevingsburgemeester’ Albert Rodenboog van Loppersum weet hoe Den Haag zijn inwoners heeft uitgedaagd, woest gemaakt, gepaaid en weer tot wanhoop heeft gedreven. Hij neemt afscheid, nu de gaskraan dichtgaat. Gerust is hij niet: ‘Ze zullen zeggen: mogen we de NAM terug?’
De Volkskrant, Jurre van den Berg, 30 juli 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/aardbevingsburgemees...
Zuid-Limburg krijgt meeste geld uit ‘knelpuntenfonds’ om leefbaarheid te vergroten.
Twaalf regio’s hebben vrijdag samen 200 miljoen euro van het kabinet gekregen om sociale, economische en ecologische problemen aan te pakken. Parkstad Limburg ontvangt met 40 miljoen euro de hoogste bijdrage. In totaal waren 88 regionale voorstellen ingediend van 1,3 miljard euro bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.
De Volkskrant, Bart Dirks, 16 november 2018: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/zuid-limburg-krijgt-...
Tekstschrijver die mijnwerkers een stem gaf.
De twee elpee’s van Carboon werden in de mijnstreek razend populair. Hendriks had gouden pen waarmee hij boeken, repo’s en songs schreef.
De Volkskrant, Peter de Waard, 20 januari 2019: www.volkskrant.nl/mensen/tekstschrijver-die-mijnwerkers-e...
Limburgse huizen onveilig door mijnschade: ‘Het huis kraakt, ik voel me hier niet meer veilig’
Groningers hebben last van de gaswinning, Limburgers kampen (45 jaar na sluiting van de laatste mijn) met schade door de mijnbouw. Voor het eerst gaat de overheid verzakkende huizen opkopen en slopen. Minister Wiebes werkt aan een algemene regeling voor mijnschade.
De Volkskrant, Peter de Graaf, 14 februari 2019: www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/limburgse-huizen-onv...
www.flickr.com/photos/hans_r_van_der_woude/32535107237/in...