Back to photostream

040409015 Ankara - Cenabı Ahmed Paşa Camii

Öncebeci de, Nazımbey Mahallesi’nde, Ulucanlar Caddesi üzerinde, Kardeşler Sokakta, Mimar Sinan Meydanında bulunmaktadır.

Anadolu Beylerbeyi Cenabi Ahmed Paşa tarafından H.973 (1565) de yaptırılmıştır.

“Teskeret-ül-Ebniye” de, Mimar Sinan veya onun çırakları tarafından yapıldıığı söylense de, inandırıcı değildir.

Kitabelerinde; H.1217 (1802) de ve daha sonra da H.1305 (1887) de Abdülcelilzade Hidayet tarafından onarılmış olduğu yazılıdır.

Ankara’nın Cumhuriyet öncesi camilerinin en güzeli ve klasik Osmanlı Cami Mimarisinin Ankara’da yegane temsilcisidir.

Tek kubbelidir.

Tamamı kesme Ankara taşı kullanılarak, çok dikkatli bir işçilikle yapılmıştır.

İçten içe 13.90 m. kare planlıdır.

Meyilli bir arazi üzerinde yapılmış olduğundan Kıble cephesi kuzey cepheye nazaran daha yüksektir.

Kuzey cephedeki dört mermer sütunlu ve üç kubbeli son cemaat yeri zeminden yüksekte olup, üç büyük sivri kemerlidir.

Revakın ortasındaki kubbe yanlardaki iki kubbeden daha yüksektir.

Mermer sütunlar üzerindeki sütun başlıkları klasik Osmanlı sütun başlıkları şeklinde olup büyük sivri kemerler renkli taştan yapılarak camiinin cephe görünüşü zenginleştirilmiştir.

Son cemaat yerinin orta kubbesi yanlardakilerden biraz daha geniş ve yüksektir.

Sütunlar üzerindeki başlıklar, gergi demirleri ile birbirlerine bağlanmışlar. Orta kubbe esas genişliğinden biraz daha az olduğundan kubbe eteğinde kalan boşluklar baklavalarla süslenmiştir.

Yanlardaki küçük kubbelerin intikalleri ise pandantiflidir.

Üçgen şeklindeki son cemaat yerinin orta bölümüne açılan cümle kapısı birbirine geçmiş geometrik şekillerle süslü bir taş bordür çevirmekte ve bir sıra palmetle nihayetlenmektedir.

Portal nişinin iki yanını beş kenarlı ve üzerleri mukarnaslı iki yan niş süsler.

 

Yay kemerli kapı üzerinde bulunan kitabede; “Asafı Sultan Süleyman Cem Cenap Ahmed Paşa – Eyledi tamir ve yaptı der cihan hayrulenam – Ola yarab bu bina sabit cu kutp ender sebat – Badii zilli aliyeş bir ehli alem müstedam – Bu humayun camiin itmamına Mahfi dedi – İşte tarih ey bina secdegahı husu am – sene H.973 (1565)” yazılıdır.

 

Büyük kapı simetrik süsler ile bezenmiştir.

Portal nişinin üzeri zengin stalaktifli olup üstte sarkıt şeklinde iki püskülle süslenmiştir.

Kapının iki yanında son cemaat yerine açılan silmeli dört dikdörtgen pencere yer almaktadır ki, bu pencerelerin üzerleri sivri kemer alınlıklı olup, pencereler arasına son cemaat yerinin mihrapiyeleri yerleştirilmiştir.

İki kademe halinde yükselen kesme taştan yapılmış beden duvarları üzerinde pencereler sivri kemer alınlıklıdır.

Dış ve iç pencereler iç mekanı fazlasıyla aydınlatır.

Kubbe kasnağında da 16 pencere vardır.

Kuzeybatı köşedeki minare üst üste iki kademeli kaidesi ve kaideleri takiben renkli taştan üçgen satıhlara ayrılmış pabuç üzerinde yükselen minare gövdesi 16 kenarlı olarak yapılmıştır.

Minaresi kubbeler ile çok uygundur.

Duvarlar üzerinde biraz daha içerden devam eden kubbe kasnağı yukarı doğru hafif oval ve silindire yakındır.

Kasnak üzerindeki yarım kürevi kubbe ile birlikte kasnak tamamen kurşunla kaplanmıştır.

Her iki kademesi de silmelerle nihayetlenen beden duvarları üzerinde pencereler, doğu ve batı cephelerde birinci sırada beş, kuzey ve güneyde ikişerden dört adettir.

İkinci ve üçüncü sırada ise sivri kemerli ve içeri alçı şebekeli pencereler yer almaktadır.

Kalın taş duvarlardan içte, köşelerdeki büyük tromplarla kasnağa geçilmekte olup, trompların içleri tepe noktasında birleşen yivlerle donatılmıştır. Beden duvarları, trompları altında pahlı bir silem bütün kenarları dolaşır. Kasnak altında 8 küçük pandantiflerin üzerini çenber şeklinde ikinci bir silme çevirmektedir. Kubbe eteğinde küçük bir galeri yer almakta, kubbenin uzantısı şeklinde görülen kubbe kasnağında içleri alçı şebekeli ve renkli camlı 16 penceresi bulunmaktadır.

Mihrap, minber ve Müezzin Mahfeli mermerden yapılmıştır.

 

Mihrap :-

Kıble duvarı ortasında beden duvarlarından hafif çıkıntı teşkil eden mihrapı çok sade ve beyaz mermerden yapılmıştır. Beş kenarlı mihrap nişinin üzeri kademeli olarak daralmakta ve stalaktitlerle, niş köşe dolguları iki küçük rozetle süslenmektedir. Mihrap nişinin etrafı iki sıra sade bordürle çevrilmekte ve mihabın üst kenarında bir sıra palmet yer almaktadır.

Mihrapın sağında gene beyaz mermerden yapılmış minber bulunmaktadır ki mücessemliği yanında sadeliği ilk anda dikkati çekmektedir. Mutena bir sanat anlayışı içinde kenar profillerden başka hiç bir dekoratif unsur göstermeyen minber in merdiven altı üçgen panosunun alt kısmı, küçük dikdörtgenler içine alınmış, dört tane kırık sivri kemerli açıklıklarla ayrı bir güzellik kazanmış ve yeknasak görünüş yok edilmiştir. Hutbe yeri altında iki açıklık bırakılmış olup bunlardan alttaki sivri kemerli ve geçit teşkil etmekte üstteki ise kırık sivri kemerli ve tezyini mahiyettedir.

Camiinin kuzeybatı köşesinde mermer sütunlu ve iki kat halinde teşkil olunmuş müezzin mahfelinin ikinci katının kenar korkulukları ajurlu ve geometrik geçmeli olarak yapılmıştır.

Kuzey duvarında cümle kapısının iç kısmı beden duvarlarından çıkıntı teşkil etmekte olup kapının yay kemeri kırmızı beyaz taştan yapılmış ve üstte bir sıra palmet ile süslenmiştir.

Camiinin içi, alt sıra pencerelerin alınlıkları, ikinci sıra pencerelerin etrafı pandatifler ve kubbenin orta kısmı kalem işleri ile süslenmiştir. Kubbe ortasında, orta göbekten çıkan ışınsal kollu motifler kubbe eteğini çeviren bordüre kadar kubbeyi adeta dilimlere ayırmaktadır. Kubbe eteğinde ve kasnaktaki pencerelerin etrafında da bulunan kalem işlerinde, mercan kırmızısı, lacivert, turuncu, sarı ve pek az yeşil renkler kullanılmıştır. Bu kalem işlerinden sadece kubbe ortasındakiler orijinal olup, diğerleri sonraki tamirler esnasında yapılmıştır.

Orta göbek üzerinde içiçe beş bordür yer almakta olup, en ortada kırmızı bir zemin üzerine işlenmiş arabeskler bulunur. Bunu takiben, yanyana dizilmiş hatayilerden ikinci bir bordür ve en dışta örgülü dar bordür orta göbeği meydana getirmektedir. Orta göbeğin etrafında uçları palmetli ışınlar birer pencere atlayarak pencere üzerlerine kadar uzanır. Örgülü küçük madalyonlar ve aralarındaki kartuşların teşkil ettiği ışınlar arası ikişer rozetle süslenmiştir.

Camiinin kıble yöndeki ikinci sıra pencereleri renkli camlı alçı şebekelerle kapatılmış olup, mihrapın tam üzerinde yuvarlak bir alçı pencere bulunmaktadır.

Mihrap, minber ve müezzin mahfeli mermerden yapılmış olup, mükemmel mimari eserlerdir.

2,195 views
0 faves
0 comments
Uploaded on April 18, 2010
Taken on April 18, 2010