Central African Republic / Ködörösêse tî Bêafrîka / Républica Centro-Africana
is a landlocked country in Central Africa. It borders Chad in the north, Sudan in the east, the Democratic Republic of the Congo and the Republic of the Congo in the south, and Cameroon in the west. The CAR covers a land area of almost 623,000 km², and has an estimated population of about 4.4 million as per 2008. Bangui is the capital city.
History
Please go to
en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Central_African_Repu...
Geography
en.wikipedia.org/wiki/Geography_of_the_Central_African_Re...
Other info
Oficial Name:
Republique Centrafricaine
Ködörösêse tî Bêafrîka
Independence:
August 13, 1960
Area:
622.984km2
Inhabitants:
4.500.000
Languages:
Ali [aiy] 35,000 (1996). Boali, Bimbo, Boda, and Yaloke subprefectures. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Banda, Mid-Southern [bjo] 100,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 102,000. Alindao, Mobaye, Mingala, Kembe, Kouango subprefectures. Also spoken in Democratic Republic of the Congo, Sudan. Alternate names: Banda Central Sud. Dialects: Bongo, Dukpu, Yakpa (Yacoua, Yakpwa, Yakwa, Bayaka), Wasa (Ouassa). Closest to Gubu, but speakers have better relations with Mbanza speakers. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Mid-Southern
More information.
Banda, South Central [lnl] 150,000 in Central African Republic (1996). Population includes 55,000 Langba, 95,000 Ngbugu. Population total all countries: 153,000. Sibut, Mobaye, Alindao, Kembe, Mingala subprefectures. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Dialects: Langba (Lagba), Ngbugu (Ngbougou). May be intelligible with Langbashe. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, South Central
More information.
Banda, Togbo-Vara [tor] 12,000 in Central African Republic (1996). Bria (Togbo) and Bambari (Vara) subprefectures. Dialects: Togbo (Tohgboh, Tagbo, Tagbwali), Vara (Vora, Vera). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Togbo-Vara
More information.
Banda, West Central [bbp] 4,500 in Central African Republic (1996). Population includes 1,000 Wojo. Population total all countries: 7,500. Bambari, Bakala (Dakpa), Grimari (Gbi, Wojo), Kaga Bandoro (Wojo), Bamingui (Gbaga-Nord) subprefectures. Also spoken in Sudan. Dialects: Dakpa, Gbaga-Nord (Gbaga-2), Gbi, Vita, Wojo (Hodjo). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, West Central
More information.
Banda-Bambari [liy] 183,000 (1996). Population includes 4,000 Gbende, 2,000 Joto, mainly Linda. Bambari, Ippy, Grimari, Bakala, Alindao subprefectures. Alternate names: Banda of Bambari. Dialects: Linda, Joto (Jeto), Ndokpa, Ngapo (Ngapu), Gbende. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Bambari
More information.
Banda-Banda [bpd] 102,000 in Central African Republic (1996). Bria (Bereya), Yalinga (Vidiri), Bakouma, Sibut (Ka, Gbaga-South), Dekoa, Damara, Grimari (Mbi), Bossangoa (Gbambiya), Bozoum, Bocarangoa, Paoua (Hai) subprefectures. Also spoken in Sudan. Dialects: Banda-Banda, Bereya (Bria, Banda of Bria, Banda de Bria), Buru, Gbaga-South (Gbaga 1), Gbambiya, Hai, Ka, Mbi (Mbiyi), Ndi (Ndri), Ngalabo, Ngola, Vidiri (Mvedere, Vodere, Vidri, Vadara). May be intelligible with Banda-Bambari. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Banda
More information.
Banda-Mbrès [bqk] 42,500 in Central African Republic (1996). Mbrès Subprefecture (Mbre, Moruba), Kaga Bandoro, Bouca (Buka), Bakala (Sabanga, Moruba). Also spoken in Sudan. Alternate names: Banda of Mbrès, Banda-Mbre. Dialects: Buka (Bouka), Mbre (Mbere, Mbele), Moruba (Morouba, Maraba), Sabanga (Sangbanga), Wada (Ouadda). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Mbres
More information.
Banda-Ndélé [bfl] 35,500 in Central African Republic (1996). Ndili, Bamingui, Ouadda, Kaga Bandoro subprefectures. Also spoken in Sudan. Alternate names: Banda of Ndélé, Nyele. Dialects: Banda-Ndélé, Junguru (Djingburu, Nguru), Tangbago (Tambolo, Tambaggo, Tombaggo, Tangago), Ngao (Ngau, Bandangao), Ngbala. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Ndele
More information.
Banda-Yangere [yaj] 26,500 (1996). Nola, Bambio, Berberati, and Carnot subprefectures. Alternate names: Yangere, Yanguere. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Western
More information.
Birri [bvq] 200 (1996). Ethnic population: 5,000 in Central African Republic. Extinct in Sudan (1993). Scattered throughout southwestern corner of Central African Republic, and formerly in Deim Zubeir, Bahr el Ghazal Province, Sudan. Alternate names: Biri, Viri, Bviri. Dialects: Mboto, Munga. Only one dialect spoken in Central African Republic. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi
More information.
Bodo [boy] 15 (1996). Haut-Mbomou Prefecture, scattered throughout the eastern tip of Central African Republic. Not more than 3 speakers in the same village. None in the original area or Sudan. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Central, D, Bira-Huku (D.30) Nearly extinct.
More information.
Bofi [bff] 23,500 (1996). Boda and Bimbo subprefectures. Alternate names: Boffi. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Bokoto [bdt] 130,000 (1996). Baoro, Carnot, Boda subprefectures. Alternate names: Bokodo, Bogoto, Bogodo, Bokpoto. Dialects: Gbaya of Boda (Gbaya de Boda), Bokpan, Bokoto. May be intelligible with Northwest Gbaya. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Buraka [bkg] 2,500 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 3,800. Mobaye Subprefecture, along the Ubangi River. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Bouraka, Boraka, Bolaka. Dialects: May not be inherently intelligible with Gbanziri. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Gbanzili
More information.
Dagba [dgk] 40,000 in Central African Republic (1996). Batangafo, Kabo, and Bossangoa subprefectures. Also spoken in Chad. Dialects: May be intelligible with Kaba. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Dendi [deq] 10,000 (1996). Ouango Subprefecture. Dialects: High intelligibility of Yakoma. Ngbandi and Mbangi may be inherently intelligible with Dendi. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
French [fra] 9,000 in Central African Republic (1996). Scattered. Classification: Indo-European, Italic, Romance, Italo-Western, Western, Gallo-Iberian, Gallo-Romance, Gallo-Rhaetian, Oïl, French
More information.
Fulfulde, Bagirmi [fui] 156,000 in Central African Republic (1996). Scattered. Alternate names: Baghirmi Peul, Bagirmi Fula. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Atlantic, Northern, Senegambian, Fulani-Wolof, Fula, Eastern
More information.
Furu [fuu] 4,000 in Central African Republic (1996). Mobaye Subprefecture, 11 villages. Alternate names: Bagero, Bagiro, Baguero, Baguiro. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Kara
More information.
Ganzi [gnz] 1,400 (1996). Scattered throughout Central African Republic. Dialects: Ganzi, Yaka. May be intelligible with Baka. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Gbanu [gbv] 95,000 (1996). Carnot and Bossembélé subprefectures, north of Bogangolo. Alternate names: Gbanou, Banu. Dialects: Gbanu, Gbagiri (Gbagili, Bagili, Baguili), Budigri (Bidikili). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Gbanziri [gbg] 14,500 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 17,500. Kouango Subprefecture, along the Ubangi River. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Gbanzili, Banziri, Gbandere. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Gbanzili
More information.
Gbaya, Northwest [gya] 200,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 267,000 to 282,000. Bouar, Baboua, Bocaranga, Paoua subprefectures. Also spoken in Cameroon, Congo, Nigeria. Alternate names: Gbaya Nord-Ouest, Gbaya. Dialects: Gbaya Kara (Gbaya de Bouar, Boar), Bodoe, Lai (Lay), Yaáyuwee (Yaiwe, Kalla). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Northwest
More information.
Gbaya, Southwest [mdo] 164,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 177,000. Berberati, Carnot, Gamboula, Nola subprefectures. Also spoken in Cameroon. Alternate names: Gbaya Sud-Ouest. Dialects: Biyanda (Bianda), Buli (Boli), Mbondomo (Mbodomo), Bokare (Bokari), Mboundja (Mbunza), Bosoko (Bossouka, Mbusuku), Toongo, Yangele, Mbakolo (Yasua), Budamono, Mbombeleng. Mbodomo has subdialects Yangamo-Garga-Sarali, Petit-Belo-Doumba. They have high inherent intelligibility with each other. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Southwest
More information.
Gbaya-Bossangoa [gbp] 176,000 (1996). Bossangoa, Batangafo (Gbabana) subprefectures. Alternate names: Gbaya of Bossangoa, Gbaya de Bosangoa, Gbea, Gbeya, Gbaya of Borro, Gbaya-Borro. Dialects: Gbabana, Bossangoa. May be inherently intelligible with Gbaya-Bosoum or Suma. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Gbaya-Bozoum [gbq] 32,500 (1996). Bozoum Subprefecture. Alternate names: Gbaya de Bozoum, Bozom. Dialects: Diabe, Boyali, Bozom. May be inherently intelligible with Gbaya-Bossangoa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Gbayi [gyg] 5,000 (1996). Northern Mingala Prefecture. Alternate names: Kpasiya. Dialects: Related to Ngbandi. Ethnically Kpatili, but not intelligible with Kpatili. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
Geme [geq] 550 (1996). Ndélé Subprefecture, 2 villages north of Ndélé. Alternate names: Jeme, Ngba Geme, Gueme. Dialects: Geme Tulu, Geme Kulagbolu. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
More information.
Gubu [gox] Alternate names: Gobu, Ngobo, Ngobu, Gabou, Gabu. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Mid-Southern
More information.
Gula [kcm] 13,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 13,200. Birao Subprefecture, near Sudan border at Kafia Kingi. Also spoken in Sudan. Alternate names: Kara of Sudan, Kara de Soudan, Kara, Tar Gula, Gula du Mamoun, Goula, Yamegi. Dialects: Molo, Mele, Mot-Mar (Moto-Mara), Sar (Sara), Mere, Zura (Koto). Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Kara
More information.
Gundi [gdi] 9,000 (1988 census). Nola Subprefecture, south and east of Nola. The Sangha River is the border to the Yaka Region. Alternate names: Ngundi, Ngondi. Dialects: May be intelligible with Baka. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Kaba [ksp] 72,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 83,000. Paoua and Marounda subprefectures. Also spoken in Chad. Alternate names: Kabba, Sara Kaba, Sara. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Kako [kkj] 10,400 in Central African Republic (1996). Gambula town at the Cameroon border near Berberati, west Central African Republic. Alternate names: Kaka, Yaka, Nkoxo. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, A, Kako (A.90)
More information.
Kara [kah] 4,800 (1996). Birao Subprefecture. Alternate names: Fer, Dam Fer, Fertit. Classification: Unclassified
More information.
Kare [kbn] 93,000 in Central African Republic. Population includes 57,500 Kare, 35,500 Tale (1996). Population total all countries: 97,463. Bozoum and Bocaranga subprefectures. Also spoken in Cameroon. Alternate names: Karré, Kari, Kali. Dialects: Tale (Tali), Kari. Intelligible with Mbum. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Central, Karang
More information.
Kpagua [kuw] 3,830 (2000 WCD). Not in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Kpagwa. Dialects: Closest to Ngundu. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Mid-Southern
More information.
Kpatili [kym] 4,500 (1996). Southern Mingala Prefecture. Alternate names: Kpatiri, Kpatere, Ngindere. Dialects: Related to Nzakara. Not intelligible with Gbayi, who are ethnically Kpatili. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
More information.
Laka [lap] 2,050 in Central African Republic (1996). Bocaranga Subprefecture, 9 villages at the Chad border. Alternate names: Kabba Laka. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Langbashe [lna] 40,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 43,000. Kouango Subprefecture. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Langbashi, Langbase, Langbasi, Langwasi, Langbwasse. Dialects: May be intelligible with South Central Banda. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, South Central
More information.
Limassa [bme] Few speakers in Ngundi villages. Along the border with Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Bomasa, Bomassa, Bamassa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Lutos [ndy] 17,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 18,978. Ndélé, Kaga Andoro, and Kabo subprefectures. Also spoken in Chad. Alternate names: Ruto. Dialects: Nduka (Ndouka, Ndoukwa), Lutos (Ruto, Routo, Rito, Luto, Louto), Wada (Wad), Nduga (Ngougua), Konga. Only Lutos dialect is in Chad; Ruto and Nduka dialects are in Central African Republic. Not intelligible with Sar or Ngambai. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Vale
More information.
Manza [mzv] 220,000 (1996). Bouca, Kaga Bandoro, Mbrès, Dekoa, Sibut, Grimari subprefectures. Possibly in Chad or Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Mandja, Manja. Dialects: Close to Ngbaka-Minangende of Democratic Republic of the Congo. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Mbangi [mgn] 2,750 (1996). Bangassou, Ouango, and Alindao subprefectures. Alternate names: Mbangui. Dialects: High intelligibility of Yakoma. May be intelligible with Ngbandi or Dendi. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
Mbati [mdn] 60,000 (1996). Mbaiki Subprefecture. Alternate names: Songo, Lisongo, Isongo, Issongo, Lissongo. Dialects: Bolemba, Mbati of Mbaïki, Bwaka, Bonzio. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngundi (C.20)
More information.
Mbay [myb] 8,300 in Central African Republic (1996). Markounda and Batangafo subprefectures. Alternate names: Mbai. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Mbum [mdd] 12,500 in Central African Republic (1996). Bocaranga Subprefecture, along the Cameroon border. Not in Chad. Alternate names: Mboum. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Southern
More information.
Monzombo [moj] 1,600 in Central African Republic (1996). Mongoumba Subprefecture. Alternate names: Monjombo, Mondjembo, Monzumbo. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Monzombo
More information.
Mpiemo [mcx] 24,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 29,000. Nola Subprefecture. Also spoken in Cameroon, Congo. Alternate names: Mpo, Mbimu, Bimu, Mbimou, Mpyemo, Mbyemo. Dialects: Jasoa (Jasua), Bidjuki (Bidjouki), Mpyemo. The Jasua dialect is spoken by most people and is well understood by others. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, A, Makaa-Njem (A.80)
More information.
Ngam [nmc] 17,700 in Central African Republic (1996). Kabo Subprefecture. Alternate names: Ngama. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Ngando [ngd] 5,000 (1996). Mbaïki Subprefecture. Alternate names: Dingando, Bodzanga, Bangandou, Bagandou, Ngando-Kota. Dialects: Dikuta, Dikota (Kota). Close to Yaka. Kota may be a separate language. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngando (C.10)
More information.
Ngbaka Ma'bo [nbm] 88,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 189,553. Mbaiki, Bimbo, and Mongoumba subprefectures. Also spoken in Congo, Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Ngbaka Limba, Mbaka, Mbacca, Bwaka, Bouaka, Nbwaka, Gbaka, Ma'bo. Dialects: Close to Gilima. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Bwaka
More information.
Ngbaka Manza [ngg] 29,000 (1996). Damara, Bogangolo, and Boali subprefectures. Dialects: May be intelligible with Manza. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Ngombe [nmj] 1,450 (1996). Mambere Kadeï Prefecture. Alternate names: Ngombe-Kaka, Bagando-Ngombe, Bangando-Ngombe. Dialects: May be intelligible with Southwest Gbaya. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Nzakara [nzk] 50,000 in Central African Republic (1996). Bangassou, Bakouma, and Gambo subprefectures. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Ansakara, N'sakara, Sakara, Zakara. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
More information.
Pana [pnz] 82,000 in Central African Republic. Population includes 63,000 Pana, 10,000 Pondo, 9,000 Gonge (1996). Population total all countries: 85,975. Bocaranga Subprefecture. Also spoken in Cameroon, Chad, Nigeria. Alternate names: Pani. Dialects: Pana, Pondo, Gonge. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Central, Karang
More information.
Pande [bkj] 9,700 (1996). Nola and Berberati subprefectures. Alternate names: Ipande. Dialects: Pande (Ndjeli, Njeli, Linyeli, Linzeli, Ngili), Bogongo (Bugongo, Bukongo). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngundi (C.20)
More information.
Runga [rou] 21,500 in Central African Republic (1996). Bamingui-Bangoran Prefecture, capital city of Bangui. Alternate names: Rounga, Runga de Ndele, Ayki, Aykindang. Classification: Nilo-Saharan, Maban, Mabang, Runga-Kibet
More information.
Sango [sag] 350,000 in Central African Republic (1988 census). Population includes 24,573 Sango Riverain. Population total all countries: 404,000. Scattered. Not in Cameroon. Also spoken in Chad, Congo, Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Sangho. Dialects: A rapidly spreading creole derived from Ngbandi. Lexical similarity 51% with French, 49% from African languages. However, the African-based words are used more frequently. Classification: Creole, Ngbandi based
More information.
Sango, Riverain [snj] 34,500 (1996). Mobaye Subprefecture, along the Ubangi River. Dialects: High intelligibility of Sango. Classification: Creole, Ngbandi based
More information.
Sara Dunjo [koj] 4,000 (1996). Ndélé Subprefecture, close to the Chadian border. 9 villages. Alternate names: Kaba Dunjo, Sara Dinjo. Dialects: May be the same as Kaba Na of Chad. May be intelligible with Sara. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper, Sara Kaba
More information.
Sara Kaba [sbz] 13,600 (1996). Ndélé and Birao subprefectures. Alternate names: Ta Sara. Dialects: May be intelligible with Sara Dunjo of Central African Republic or Kaba Na of Chad. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper, Sara Kaba
More information.
Suma [sqm] 50,000 (1996). Bossangoa, Markounda, and Paoua subprefectures. Alternate names: Souma. Dialects: May be intelligible with Gbaya-Bossangoa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka
More information.
To [toz] Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Unclassified
More information.
Ukhwejo [ukh] 2,000 (1996 SIL). Sangha Province, south of Nola. Ukhwejo dialect at Ngulo; Bikaka at Nalimo, Salo, Bayanga, and Gbaso; Piiga at Koola, Ambasila; Kamsili at Bomanzoku, Linjombo. 7 villages on both sides of the Sanga River. Alternate names: Benkonjo. Dialects: Ukhwejo, Bikaka, Piiga, Kamsili (Ngamsile). Close to Koonzime, Mpiemo, Bomwali, Makaa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, A, Makaa-Njem (A.80)
More information.
Vale [vae] 5,400 (1996). Batangafo, Kabo, and Kaga Bandoro subprefectures. Not in Chad. Dialects: Vale, Tana (Tane, Tele). Related to Lutos. Not intelligible with Sara or Ngambai. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Vale
More information.
Yaka [axk] 15,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 30,000. Nola, Bambio, Mbaïki, Mongoumba subprefectures, all along the Congo border in the forest. The Sangha River is the border with the Baka Region. Also spoken in Congo. Alternate names: Aka, Nyoyaka, Beká, Pygmée de Mongoumba, Pygmée de la Lobaye, Pygmées de la Sanghas, "Babinga", "Bambenga". Dialects: Beka (Gbayaka, Bayaka, Moyaka), Nzari. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngando (C.10)
More information.
Yakoma [yky] 100,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 110,000. Kembi and Ouango subprefectures. Mainly along the Ubangi River, and in administrative centers throughout Central African Republic. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Dialects: High intelligibility of Ngbandi and Sango. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
Yulu [yul] 4,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 7,000. Ouadda-Djaléi and Ouadda subprefectures. Yulu are in Central African Republic and Sudan; Binga are in Sudan and Democratic Republic of the Congo. Also spoken in Democratic Republic of the Congo, Sudan. Alternate names: Youlou. Dialects: Binga, Yulu. Aja is not a dialect of Yulu, but of Kresh (R. Brown). Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Kara
More information.
Zande [zne] 62,000 in Central African Republic (1996). Rafaï, Zémio, and Obo subprefectures. Alternate names: Azande, Zandi, Pazande, Sande, Badjande. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
Capital city:
Bangui
Meaning of the country name:
Named after its geographical position in the center of the continent of Africa.
Description Flag:
The flag of the Central African Republic was adopted on December 1, 1958. It was designed by Barthélemy Boganda, the first president of the autonomous territory of Oubangui-Chari, who believed that "France and Africa must march together". Thus he combined the red, white, blue of the French tricolour and the Pan-African colors red, green and yellow. The red color symbolizes the blood of the people of the nation, the blood that was spilt in order to bring it independence, and the blood that they would spill to protect their nation. The blue color represents the sky and freedom. The white color represents peace, and dignity. The green color represents hope, and faith. The yellow color represents tolerance.
Coat of arms:
The Coat of Arms of the Central African Republic consists of a shield in the center, with two flags on its edges, and with a sun rising over the shield. Below and above the shield are banners, and there is a medal located below the shield as well.
Symbolism
The elephant and the baobab tree represent nature and the backbone of the country. The gold star on a map of Africa symbolizes the position of the Central African Republic. The hand (bottom right corner) was the symbol of the dominant party in 1963 when the arms were adopted.
Motto:
"Unité, Dignité, Travail"
National Anthem: La Renaissance
Sangho
Bêafrîka, mbeso tî âBantu
Kîri mo gbû gîgî tî mo-mvenî
Mo bâa pâsi na gbe tî âzo kûê
Me fadësô, mo ke na kürü gô
Mo sö benda, mo bûngbi kûê ôko
Na kusâra ngâ na nëngö-terê
Tî tö ndâ tî finî dutï tî ë sô
E mä gbegô tî_âkötarä tî ë
CHORUS:
E gbû kua nzönî na nëngö-terê
E kpë ndiä nzönî na mängö-terê
E kinda wasïöbê, ë tomba pâsi
E yâa bandêra tî ködrö tî ë!
French
Ô Centrafrique, ô berceau des Bantous!
Reprends ton droit au respect, à la vie!
Longtemps soumis, longtemps brimé par tous,
Mais de ce jour brisant la tyrannie.
Dans le travail, l'ordre et la dignité,
Tu reconquiers ton droit, ton unité,
Et pour franchir cette étape nouvelle,
De nos ancêtres la voix nous appelle.
CHORUS:
Au travail dans l'ordre et la dignité,
Dans le respect du droit dans l'unité,
Brisant la misère et la tyrannie,
Brandissant l'étendard de la Patrie.
English
Oh! Central Africa, cradle of the Bantu!
Take up again your right to respect, to life!
Long subjugated, long scorned by all,
But, from today, breaking tyranny's hold.
Through work, order and dignity
You reconquer your rights, your unity,
And to take this new step
The voice of our ancestors call us.
CHORUS:
To work! In order and dignity,
in the respect for rights and in unity,
Breaking poverty and tyranny,
Holding high the flag of the Fatherland.
Internet Page: www.rcainfo.org
R.C.A. in diferent languages
eng: Central African Republic
ast | glg | spa: República Centroafricana
cos | roh: Republica Centrafricana
ind | msa: Republik Afrika Tengah / ريڤوبليك افريكا تڠه
kin | run: Republika ya Santrafrika
afr: Sentraal-Afrikaanse Republiek
arg: Republica Zentroafricana
aze: Mərkəzi Afrika Respublikası / Мәркәзи Африка Республикасы
bos: Srednjoafrička Republika / Средњоафричка Република; Centralna Afrička Republika / Централна Афричка Република
bre: Republik Kreizafrika
cat: República Centrafricana; República Centreafricana
ces: Středoafrická republika
cor: Repoblek Sentrafrika
crh: Merkeziy Afrika Cumhuriyeti / Меркезий Африка Джумхуриети
cym: Gweriniaeth Canolbarth Affrica
dan: Den Centralafrikanske Republik
deu: Zentralafrikanische Republik / Zentralafrikaniſche Republik
dsb: Centralnoafriska republika; Centralnoafrikańska republika
epo: Centr-Afrika Respubliko
est: Kesk-Aafrika Vabariik
eus: Afrika Erdiko Errepublika
fao: Miðafrikalýðveldið
fin: Keski-Afrikan tasavalta
fra: République centrafricaine
frp: Rèpublica centrafriquêna
fry: Sintraal Afrikaanske Republyk
fur: Republiche Centrafricane
gla: Poblachd Meadhan Afraga
gle: Poblacht na hAfraice Láir / Poblaċt na hAfraice Láir
glv: Pobblaght yn Affrick Veanagh
hat: Repiblik santafrik
hau: Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya
hrv: Srednjoafrička Republika
hsb: Centralnoafriska republika
hun: Közép-afrikai Köztársaság
ina: Republica Centroafrican
isl: Mið-Afríkulýðveldið
ita: Repubblica Centrafricana
jav: Republik Afrika Tengah
jnf: Républyique Centrafritchaine
kmr: Cimḧurîyeta Efrîqe ya Merkezê / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Мәрк’әзе / جمحوریەتا ئەفریقێ مەرکەزێ; Cimḧurîyeta Efrîqe ya Ortê / Щьмһ’ӧрийәта Әфриqе йа Орт’е / جمحوریەتا ئەفریقێ ئۆرتێ; Cimḧurîyeta Efrîqe ya Merkez / Щьмһ’ӧрийәта Әфриqе йа Мәрк’әз / جمحوریەتا ئەفریقێ مەرکەز; Cimḧurîyeta Afrîke ya Merkezê / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Мәрк’әзе / جمحوریەتا ئافریکێ مەرکەزێ; Cimḧurîyeta Afrîke ya Ortê / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Орт’е / جمحوریەتا ئافریکێ ئۆرتێ; Cimḧurîyeta Afrîke ya Merkez / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Мәрк’әз / جمحوریەتا ئافریکێ مەرکەز
kon: Repubilika ya Afelika ya Kati
kur: Komara Afrîka Navendî / کۆمارا ئافریکا ناڤەندی; Komara Efrîqe Navendî / کۆمارا ئەفریقە ناڤەندی; Komara Efrîqya Navendî / کۆمارا ئەفریقیا ناڤەندی
lat: Res Publica Africae Mediae; Respublica Mediae Africae
lav: Centrālāfrikas Republika
lim: Centraolafrikaanse Republiek
lin: Repubiliki ya Santrafríka
lit: Centrinės Afrikos Respublika
lld: Republica Zentrafricana
ltz: Zentralafrikanesch Republik / Zentralafrikaneſch Republik
mlt: Repubblika Afrikana Ċentrali
mol: Republica Centrafricană / Република Чентрафриканэ
nds: Zentralafrikanisch Republiek / Zentralafrikaniſch Republiek
nld: Centraal-Afrikaanse Republiek
nno: Den sentralafrikanske republikken
nob: Den sentralafrikanske republikk
nrm: Républlique Chente-d’Afrique
oci: Republica Centreafricana
pol: Republika Środkowoafrykańska
por: República Centro-Africana
que: Chawpi Afrika Ripublika
rmy: Maškarafrikani Republika / माश्काराक़्रिकानी रेपुब्लिका
ron: Republica Centrafricană
rup: Republica Chendroafricanã
sag: Ködörösêse tî Bêafrîka
scn: Ripùbbrica Centrafricana
slk: Stredoafrická republika
slo: Sredafrikju Republik / Средафрикйу Републик
slv: Srednjeafriška republika
sme: Gaska-Afrihká republihkka
smg: Centrėnės Afrėkas Respoblėka
sqi: Republika e Afrikës Qendrore
srd: Repùbrica Tzentrafricana
swa: Jamhuri ya Afrika ya Kati
swe: Centralafrikanska republiken
szl: Rypublika Środkowoafrikańsko
tet: Repúblika Sentruafrikana
tgl: Republika ng Gitnang Aprika
tuk: Orta Afrika Jumhuriýäti / Орта Африка Җумхурийәти; Merkezi Afrika Jumhuriýäti / Меркези Африка Җумхурийәти
tur: Orta Afrika Cumhuriyeti; Merkez Afrika Cumhuriyeti; Merkezî Afrika Cumhuriyeti
uzb: Oʻrta Ofriqo Respublikasi / Ўрта Офриқо Республикаси; Oʻrta Afrika Respublikasi / Ўрта Африка Республикаси; Markaziy Ofriqo Respublikasi / Марказий Офриқо Республикаси; Markaziy Afrika Respublikasi / Марказий Африка Республикаси
vie: Cộng hòa Trung Phi
vol: Repüblikän Zänoda-Frikopa
vor: Kesk-Afriga Vabariik
wln: Republike Cintrafrikinne
wol: Réewum Diggu Afrik
zza: Cumhuriyetê Afrika Miyanêne
krc | kum: Орта Африка Республикасы (Orta Afrika Respublikasy)
abq: Центрально-Африканска Ареспублика (Centralno-Afrikanska Arespubłika)
alt: Тӧс Африканский Республика (Tös Afrikanskij Respublika)
bak: Үҙәк Африка Республикаһы / Üźäk Afrika Respublikahı
bel: Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка / Centralna-Afrykanskaja Respublika
bul: Централноафриканска република (Centralnoafrikanska republika)
che: Центрально-Африкански Республика (Central'no-Afrikanski Respublika)
chv: Центрти Африкӑ Республики (Centrti Afrikă Respubliki)
kaz: Орталық Африка Республикасы / Ortalıq Afrïka Respwblïkası / ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسى
kbd: Центральнэ-Африканскэ Республикэ (Central'nă-Afrikanskă Respublikă)
kir: Орто Африка Республикасы (Orto Afrika Respublikasy)
kjh: Центрально-Африканскай Республика (Central'no-Afrikanskaj Respublika)
kom: Центрально-Африканскӧй Республика (Central'no-Afrikansköj Respublika)
mkd: Централноафричка Република (Centralnoafrička Republika)
mon: Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс (Töv Afrikijn Bügd Najramdaĥ Uls)
oss: Централон-Африкаг Республикӕ (Centralon-Afrikag Respublikä)
rus: Центрально-Африканская Республика (Central'no-Afrikanskaja Respublika)
srp: Централноафричка Република / Centralnoafrička Republika
tat: Үзәк Африка республикасы / Üzäk Afrika respublikası
tgk: Ҷумҳурии Африқои Марказӣ / جمهوری افریقای مرکزی / Çumhuriji Afriqoi Markazī; Ҷумҳурии Африкаи Марказӣ / جمهوری افریکۀ مرکزی / Çumhuriji Afrikai Markazī
tyv: Төп Африк Республика (Töp Afrik Respublika)
ukr: Центрально-Африканська Республіка (Central'no-Afrykans'ka Respublika)
ara: جمهورية إفريقيا الوسطى (Ǧumhūrīyâtu Ifrīqiyā l-Wusṭá)
fas: جمهوری افریقای مرکزی (Jomhūrī-ye Efrīqā-ye Markazī)
prs: جمهوری افریقای مرکزی (Jomhūrī-ye Afrīqā-ye Markazī)
pus: د منځنۍ افريقا جمهوريت (də Manźnəy Afriqā Jumhūriyat); د مرکزي افريقا جمهوريت (də Markazī Afriqā Jumhūriyat)
uig: ئوتتۇرا ئافرىقا جۇمھۇرىيىتى / Ottura Afriqa jumhuriyiti / Оттура Африқа җумһурийити
urd: وسطی افریقی جمہوریہ (Vasṭī Afrīqī Jumhūrīyâ)
div: ސެންޓްރަލް އެފްރިކަން ރިޕަބްލިކް (Senṫral Efrikan Ripablik)
heb: הרפובליקה המרכז אפריקאית (ha-Repûblîqah ha-Merkaz Afrîqaʾît)
lad: ריפובליקה סינטרואפ'ריקאנה / Republika Sentroafrikana
yid: צענטראַל-אַפֿריקאַנישע רעפּובליק (Tsentral-Afrikaniše Republik)
amh: የመካከለኛው አፍሪቃ ሪፐብሊክ (yä-Mäkakkäläññaw Ăfriḳa Ripäblik)
ell-dhi: Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (Kentroafrikanikī́ Dīmokratía)
ell-kat: Κεντροαφρικανικὴ Δημοκρατία (Kentroafrikanikī̀ Dīmokratía); Κεντρικὴ Ἀφρικανικὴ Δημοκρατία (Kentrikī̀ Afrikanikī̀ Dīmokratía)
hye: Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետություն (Kentronakan Afrikyan Hanrapetouṭyoun)
kat: ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა (C̣entraluri Aṗrikis respublika)
hin: सेंट्रल अफ़्रीकन रिपब्लिक (Seṁṭral Afrīkan Ripablik)
san: केन्द्रीय अफ्रीका गणराज्य (Kendrīya Apʰrīkā Gaṇrājya)
ben: মধ্য আফ্রিকা প্রজাতন্ত্র (Môdʰẏô Āpʰrikā Prôjātôntrô)
pan: ਕੇਦਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਗਣਰਾਜ (Kedrī Apʰrīkā Gaṇrāj)
kan: ಮಧ್ಯ ಆಫ್ರಿಕ ಗಣರಾಜ್ಯ (Madʰya Āpʰrika Gaṇarājya)
mal: മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കന് റിപ്പബ്ലിക്ക് (Maddʰya Āpʰrikkan Ṟippablikk); സെന്ട്രല് ആഫ്രിക്കന് റിപബ്ലിക് (Senṭral Āpʰrikkan Ṟipablik)
tam: மத்திய ஆப்பிரிக்கக் குடியரசு (Mattiya Āppirikkak Kuṭiyaraču); மத்திய ஆபிரிக்கக் குடியரசு (Mattiya Āpirikkak Kuṭiyaraču); மத்திய ஆப்ரிக்கக் குடியரசு (Mattiya Āprikkak Kuṭiyaraču)
tel: సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్ (Seṁṭral Āpʰrikan Ripablik)
zho: 中非共和國/中非共和国 (Zhōngfēi Gōnghéguó)
jpn: 中央アフリカ共和国 (Chūō Afurika Kyōwakoku)
kor: 중앙아프리카공화국 (Jungang Apeurika Gonghwaguk)
mya: ဗယုိအာဖရိကသမ္မတနုိင္ငံ (Báyo Apʰáẏíká Ṯãmátánaĩṅã)
tha: สาธารณรัฐแอฟริกากลาง (Sātʰāronrât Ǣfrikā Klāṅ)
khm: សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្ដាល (Sātʰāroṇrod[tʰ] Āhvrik Kaṇdāl)
Central African Republic / Ködörösêse tî Bêafrîka / Républica Centro-Africana
is a landlocked country in Central Africa. It borders Chad in the north, Sudan in the east, the Democratic Republic of the Congo and the Republic of the Congo in the south, and Cameroon in the west. The CAR covers a land area of almost 623,000 km², and has an estimated population of about 4.4 million as per 2008. Bangui is the capital city.
History
Please go to
en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Central_African_Repu...
Geography
en.wikipedia.org/wiki/Geography_of_the_Central_African_Re...
Other info
Oficial Name:
Republique Centrafricaine
Ködörösêse tî Bêafrîka
Independence:
August 13, 1960
Area:
622.984km2
Inhabitants:
4.500.000
Languages:
Ali [aiy] 35,000 (1996). Boali, Bimbo, Boda, and Yaloke subprefectures. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Banda, Mid-Southern [bjo] 100,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 102,000. Alindao, Mobaye, Mingala, Kembe, Kouango subprefectures. Also spoken in Democratic Republic of the Congo, Sudan. Alternate names: Banda Central Sud. Dialects: Bongo, Dukpu, Yakpa (Yacoua, Yakpwa, Yakwa, Bayaka), Wasa (Ouassa). Closest to Gubu, but speakers have better relations with Mbanza speakers. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Mid-Southern
More information.
Banda, South Central [lnl] 150,000 in Central African Republic (1996). Population includes 55,000 Langba, 95,000 Ngbugu. Population total all countries: 153,000. Sibut, Mobaye, Alindao, Kembe, Mingala subprefectures. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Dialects: Langba (Lagba), Ngbugu (Ngbougou). May be intelligible with Langbashe. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, South Central
More information.
Banda, Togbo-Vara [tor] 12,000 in Central African Republic (1996). Bria (Togbo) and Bambari (Vara) subprefectures. Dialects: Togbo (Tohgboh, Tagbo, Tagbwali), Vara (Vora, Vera). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Togbo-Vara
More information.
Banda, West Central [bbp] 4,500 in Central African Republic (1996). Population includes 1,000 Wojo. Population total all countries: 7,500. Bambari, Bakala (Dakpa), Grimari (Gbi, Wojo), Kaga Bandoro (Wojo), Bamingui (Gbaga-Nord) subprefectures. Also spoken in Sudan. Dialects: Dakpa, Gbaga-Nord (Gbaga-2), Gbi, Vita, Wojo (Hodjo). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, West Central
More information.
Banda-Bambari [liy] 183,000 (1996). Population includes 4,000 Gbende, 2,000 Joto, mainly Linda. Bambari, Ippy, Grimari, Bakala, Alindao subprefectures. Alternate names: Banda of Bambari. Dialects: Linda, Joto (Jeto), Ndokpa, Ngapo (Ngapu), Gbende. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Bambari
More information.
Banda-Banda [bpd] 102,000 in Central African Republic (1996). Bria (Bereya), Yalinga (Vidiri), Bakouma, Sibut (Ka, Gbaga-South), Dekoa, Damara, Grimari (Mbi), Bossangoa (Gbambiya), Bozoum, Bocarangoa, Paoua (Hai) subprefectures. Also spoken in Sudan. Dialects: Banda-Banda, Bereya (Bria, Banda of Bria, Banda de Bria), Buru, Gbaga-South (Gbaga 1), Gbambiya, Hai, Ka, Mbi (Mbiyi), Ndi (Ndri), Ngalabo, Ngola, Vidiri (Mvedere, Vodere, Vidri, Vadara). May be intelligible with Banda-Bambari. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Banda
More information.
Banda-Mbrès [bqk] 42,500 in Central African Republic (1996). Mbrès Subprefecture (Mbre, Moruba), Kaga Bandoro, Bouca (Buka), Bakala (Sabanga, Moruba). Also spoken in Sudan. Alternate names: Banda of Mbrès, Banda-Mbre. Dialects: Buka (Bouka), Mbre (Mbere, Mbele), Moruba (Morouba, Maraba), Sabanga (Sangbanga), Wada (Ouadda). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Mbres
More information.
Banda-Ndélé [bfl] 35,500 in Central African Republic (1996). Ndili, Bamingui, Ouadda, Kaga Bandoro subprefectures. Also spoken in Sudan. Alternate names: Banda of Ndélé, Nyele. Dialects: Banda-Ndélé, Junguru (Djingburu, Nguru), Tangbago (Tambolo, Tambaggo, Tombaggo, Tangago), Ngao (Ngau, Bandangao), Ngbala. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Banda-Ndele
More information.
Banda-Yangere [yaj] 26,500 (1996). Nola, Bambio, Berberati, and Carnot subprefectures. Alternate names: Yangere, Yanguere. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Western
More information.
Birri [bvq] 200 (1996). Ethnic population: 5,000 in Central African Republic. Extinct in Sudan (1993). Scattered throughout southwestern corner of Central African Republic, and formerly in Deim Zubeir, Bahr el Ghazal Province, Sudan. Alternate names: Biri, Viri, Bviri. Dialects: Mboto, Munga. Only one dialect spoken in Central African Republic. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi
More information.
Bodo [boy] 15 (1996). Haut-Mbomou Prefecture, scattered throughout the eastern tip of Central African Republic. Not more than 3 speakers in the same village. None in the original area or Sudan. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Central, D, Bira-Huku (D.30) Nearly extinct.
More information.
Bofi [bff] 23,500 (1996). Boda and Bimbo subprefectures. Alternate names: Boffi. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Bokoto [bdt] 130,000 (1996). Baoro, Carnot, Boda subprefectures. Alternate names: Bokodo, Bogoto, Bogodo, Bokpoto. Dialects: Gbaya of Boda (Gbaya de Boda), Bokpan, Bokoto. May be intelligible with Northwest Gbaya. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Buraka [bkg] 2,500 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 3,800. Mobaye Subprefecture, along the Ubangi River. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Bouraka, Boraka, Bolaka. Dialects: May not be inherently intelligible with Gbanziri. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Gbanzili
More information.
Dagba [dgk] 40,000 in Central African Republic (1996). Batangafo, Kabo, and Bossangoa subprefectures. Also spoken in Chad. Dialects: May be intelligible with Kaba. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Dendi [deq] 10,000 (1996). Ouango Subprefecture. Dialects: High intelligibility of Yakoma. Ngbandi and Mbangi may be inherently intelligible with Dendi. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
French [fra] 9,000 in Central African Republic (1996). Scattered. Classification: Indo-European, Italic, Romance, Italo-Western, Western, Gallo-Iberian, Gallo-Romance, Gallo-Rhaetian, Oïl, French
More information.
Fulfulde, Bagirmi [fui] 156,000 in Central African Republic (1996). Scattered. Alternate names: Baghirmi Peul, Bagirmi Fula. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Atlantic, Northern, Senegambian, Fulani-Wolof, Fula, Eastern
More information.
Furu [fuu] 4,000 in Central African Republic (1996). Mobaye Subprefecture, 11 villages. Alternate names: Bagero, Bagiro, Baguero, Baguiro. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Kara
More information.
Ganzi [gnz] 1,400 (1996). Scattered throughout Central African Republic. Dialects: Ganzi, Yaka. May be intelligible with Baka. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Gbanu [gbv] 95,000 (1996). Carnot and Bossembélé subprefectures, north of Bogangolo. Alternate names: Gbanou, Banu. Dialects: Gbanu, Gbagiri (Gbagili, Bagili, Baguili), Budigri (Bidikili). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Gbanziri [gbg] 14,500 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 17,500. Kouango Subprefecture, along the Ubangi River. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Gbanzili, Banziri, Gbandere. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Gbanzili
More information.
Gbaya, Northwest [gya] 200,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 267,000 to 282,000. Bouar, Baboua, Bocaranga, Paoua subprefectures. Also spoken in Cameroon, Congo, Nigeria. Alternate names: Gbaya Nord-Ouest, Gbaya. Dialects: Gbaya Kara (Gbaya de Bouar, Boar), Bodoe, Lai (Lay), Yaáyuwee (Yaiwe, Kalla). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Northwest
More information.
Gbaya, Southwest [mdo] 164,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 177,000. Berberati, Carnot, Gamboula, Nola subprefectures. Also spoken in Cameroon. Alternate names: Gbaya Sud-Ouest. Dialects: Biyanda (Bianda), Buli (Boli), Mbondomo (Mbodomo), Bokare (Bokari), Mboundja (Mbunza), Bosoko (Bossouka, Mbusuku), Toongo, Yangele, Mbakolo (Yasua), Budamono, Mbombeleng. Mbodomo has subdialects Yangamo-Garga-Sarali, Petit-Belo-Doumba. They have high inherent intelligibility with each other. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Southwest
More information.
Gbaya-Bossangoa [gbp] 176,000 (1996). Bossangoa, Batangafo (Gbabana) subprefectures. Alternate names: Gbaya of Bossangoa, Gbaya de Bosangoa, Gbea, Gbeya, Gbaya of Borro, Gbaya-Borro. Dialects: Gbabana, Bossangoa. May be inherently intelligible with Gbaya-Bosoum or Suma. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Gbaya-Bozoum [gbq] 32,500 (1996). Bozoum Subprefecture. Alternate names: Gbaya de Bozoum, Bozom. Dialects: Diabe, Boyali, Bozom. May be inherently intelligible with Gbaya-Bossangoa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, Central
More information.
Gbayi [gyg] 5,000 (1996). Northern Mingala Prefecture. Alternate names: Kpasiya. Dialects: Related to Ngbandi. Ethnically Kpatili, but not intelligible with Kpatili. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
Geme [geq] 550 (1996). Ndélé Subprefecture, 2 villages north of Ndélé. Alternate names: Jeme, Ngba Geme, Gueme. Dialects: Geme Tulu, Geme Kulagbolu. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
More information.
Gubu [gox] Alternate names: Gobu, Ngobo, Ngobu, Gabou, Gabu. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Mid-Southern
More information.
Gula [kcm] 13,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 13,200. Birao Subprefecture, near Sudan border at Kafia Kingi. Also spoken in Sudan. Alternate names: Kara of Sudan, Kara de Soudan, Kara, Tar Gula, Gula du Mamoun, Goula, Yamegi. Dialects: Molo, Mele, Mot-Mar (Moto-Mara), Sar (Sara), Mere, Zura (Koto). Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Kara
More information.
Gundi [gdi] 9,000 (1988 census). Nola Subprefecture, south and east of Nola. The Sangha River is the border to the Yaka Region. Alternate names: Ngundi, Ngondi. Dialects: May be intelligible with Baka. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Kaba [ksp] 72,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 83,000. Paoua and Marounda subprefectures. Also spoken in Chad. Alternate names: Kabba, Sara Kaba, Sara. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Kako [kkj] 10,400 in Central African Republic (1996). Gambula town at the Cameroon border near Berberati, west Central African Republic. Alternate names: Kaka, Yaka, Nkoxo. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, A, Kako (A.90)
More information.
Kara [kah] 4,800 (1996). Birao Subprefecture. Alternate names: Fer, Dam Fer, Fertit. Classification: Unclassified
More information.
Kare [kbn] 93,000 in Central African Republic. Population includes 57,500 Kare, 35,500 Tale (1996). Population total all countries: 97,463. Bozoum and Bocaranga subprefectures. Also spoken in Cameroon. Alternate names: Karré, Kari, Kali. Dialects: Tale (Tali), Kari. Intelligible with Mbum. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Central, Karang
More information.
Kpagua [kuw] 3,830 (2000 WCD). Not in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Kpagwa. Dialects: Closest to Ngundu. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, Central, Central Core, Mid-Southern
More information.
Kpatili [kym] 4,500 (1996). Southern Mingala Prefecture. Alternate names: Kpatiri, Kpatere, Ngindere. Dialects: Related to Nzakara. Not intelligible with Gbayi, who are ethnically Kpatili. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
More information.
Laka [lap] 2,050 in Central African Republic (1996). Bocaranga Subprefecture, 9 villages at the Chad border. Alternate names: Kabba Laka. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Langbashe [lna] 40,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 43,000. Kouango Subprefecture. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Langbashi, Langbase, Langbasi, Langwasi, Langbwasse. Dialects: May be intelligible with South Central Banda. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Banda, South Central
More information.
Limassa [bme] Few speakers in Ngundi villages. Along the border with Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Bomasa, Bomassa, Bamassa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Lutos [ndy] 17,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 18,978. Ndélé, Kaga Andoro, and Kabo subprefectures. Also spoken in Chad. Alternate names: Ruto. Dialects: Nduka (Ndouka, Ndoukwa), Lutos (Ruto, Routo, Rito, Luto, Louto), Wada (Wad), Nduga (Ngougua), Konga. Only Lutos dialect is in Chad; Ruto and Nduka dialects are in Central African Republic. Not intelligible with Sar or Ngambai. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Vale
More information.
Manza [mzv] 220,000 (1996). Bouca, Kaga Bandoro, Mbrès, Dekoa, Sibut, Grimari subprefectures. Possibly in Chad or Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Mandja, Manja. Dialects: Close to Ngbaka-Minangende of Democratic Republic of the Congo. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Mbangi [mgn] 2,750 (1996). Bangassou, Ouango, and Alindao subprefectures. Alternate names: Mbangui. Dialects: High intelligibility of Yakoma. May be intelligible with Ngbandi or Dendi. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
Mbati [mdn] 60,000 (1996). Mbaiki Subprefecture. Alternate names: Songo, Lisongo, Isongo, Issongo, Lissongo. Dialects: Bolemba, Mbati of Mbaïki, Bwaka, Bonzio. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngundi (C.20)
More information.
Mbay [myb] 8,300 in Central African Republic (1996). Markounda and Batangafo subprefectures. Alternate names: Mbai. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Mbum [mdd] 12,500 in Central African Republic (1996). Bocaranga Subprefecture, along the Cameroon border. Not in Chad. Alternate names: Mboum. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Southern
More information.
Monzombo [moj] 1,600 in Central African Republic (1996). Mongoumba Subprefecture. Alternate names: Monjombo, Mondjembo, Monzumbo. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Monzombo
More information.
Mpiemo [mcx] 24,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 29,000. Nola Subprefecture. Also spoken in Cameroon, Congo. Alternate names: Mpo, Mbimu, Bimu, Mbimou, Mpyemo, Mbyemo. Dialects: Jasoa (Jasua), Bidjuki (Bidjouki), Mpyemo. The Jasua dialect is spoken by most people and is well understood by others. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, A, Makaa-Njem (A.80)
More information.
Ngam [nmc] 17,700 in Central African Republic (1996). Kabo Subprefecture. Alternate names: Ngama. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper
More information.
Ngando [ngd] 5,000 (1996). Mbaïki Subprefecture. Alternate names: Dingando, Bodzanga, Bangandou, Bagandou, Ngando-Kota. Dialects: Dikuta, Dikota (Kota). Close to Yaka. Kota may be a separate language. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngando (C.10)
More information.
Ngbaka Ma'bo [nbm] 88,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 189,553. Mbaiki, Bimbo, and Mongoumba subprefectures. Also spoken in Congo, Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Ngbaka Limba, Mbaka, Mbacca, Bwaka, Bouaka, Nbwaka, Gbaka, Ma'bo. Dialects: Close to Gilima. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Bwaka
More information.
Ngbaka Manza [ngg] 29,000 (1996). Damara, Bogangolo, and Boali subprefectures. Dialects: May be intelligible with Manza. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka, East
More information.
Ngombe [nmj] 1,450 (1996). Mambere Kadeï Prefecture. Alternate names: Ngombe-Kaka, Bagando-Ngombe, Bangando-Ngombe. Dialects: May be intelligible with Southwest Gbaya. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Sere-Ngbaka-Mba, Ngbaka-Mba, Ngbaka, Western, Baka-Gundi
More information.
Nzakara [nzk] 50,000 in Central African Republic (1996). Bangassou, Bakouma, and Gambo subprefectures. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Ansakara, N'sakara, Sakara, Zakara. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
More information.
Pana [pnz] 82,000 in Central African Republic. Population includes 63,000 Pana, 10,000 Pondo, 9,000 Gonge (1996). Population total all countries: 85,975. Bocaranga Subprefecture. Also spoken in Cameroon, Chad, Nigeria. Alternate names: Pani. Dialects: Pana, Pondo, Gonge. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Central, Karang
More information.
Pande [bkj] 9,700 (1996). Nola and Berberati subprefectures. Alternate names: Ipande. Dialects: Pande (Ndjeli, Njeli, Linyeli, Linzeli, Ngili), Bogongo (Bugongo, Bukongo). Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngundi (C.20)
More information.
Runga [rou] 21,500 in Central African Republic (1996). Bamingui-Bangoran Prefecture, capital city of Bangui. Alternate names: Rounga, Runga de Ndele, Ayki, Aykindang. Classification: Nilo-Saharan, Maban, Mabang, Runga-Kibet
More information.
Sango [sag] 350,000 in Central African Republic (1988 census). Population includes 24,573 Sango Riverain. Population total all countries: 404,000. Scattered. Not in Cameroon. Also spoken in Chad, Congo, Democratic Republic of the Congo. Alternate names: Sangho. Dialects: A rapidly spreading creole derived from Ngbandi. Lexical similarity 51% with French, 49% from African languages. However, the African-based words are used more frequently. Classification: Creole, Ngbandi based
More information.
Sango, Riverain [snj] 34,500 (1996). Mobaye Subprefecture, along the Ubangi River. Dialects: High intelligibility of Sango. Classification: Creole, Ngbandi based
More information.
Sara Dunjo [koj] 4,000 (1996). Ndélé Subprefecture, close to the Chadian border. 9 villages. Alternate names: Kaba Dunjo, Sara Dinjo. Dialects: May be the same as Kaba Na of Chad. May be intelligible with Sara. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper, Sara Kaba
More information.
Sara Kaba [sbz] 13,600 (1996). Ndélé and Birao subprefectures. Alternate names: Ta Sara. Dialects: May be intelligible with Sara Dunjo of Central African Republic or Kaba Na of Chad. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Sara Proper, Sara Kaba
More information.
Suma [sqm] 50,000 (1996). Bossangoa, Markounda, and Paoua subprefectures. Alternate names: Souma. Dialects: May be intelligible with Gbaya-Bossangoa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Gbaya-Manza-Ngbaka
More information.
To [toz] Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Adamawa, Mbum-Day, Mbum, Unclassified
More information.
Ukhwejo [ukh] 2,000 (1996 SIL). Sangha Province, south of Nola. Ukhwejo dialect at Ngulo; Bikaka at Nalimo, Salo, Bayanga, and Gbaso; Piiga at Koola, Ambasila; Kamsili at Bomanzoku, Linjombo. 7 villages on both sides of the Sanga River. Alternate names: Benkonjo. Dialects: Ukhwejo, Bikaka, Piiga, Kamsili (Ngamsile). Close to Koonzime, Mpiemo, Bomwali, Makaa. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, A, Makaa-Njem (A.80)
More information.
Vale [vae] 5,400 (1996). Batangafo, Kabo, and Kaga Bandoro subprefectures. Not in Chad. Dialects: Vale, Tana (Tane, Tele). Related to Lutos. Not intelligible with Sara or Ngambai. Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Sara-Bagirmi, Sara, Vale
More information.
Yaka [axk] 15,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 30,000. Nola, Bambio, Mbaïki, Mongoumba subprefectures, all along the Congo border in the forest. The Sangha River is the border with the Baka Region. Also spoken in Congo. Alternate names: Aka, Nyoyaka, Beká, Pygmée de Mongoumba, Pygmée de la Lobaye, Pygmées de la Sanghas, "Babinga", "Bambenga". Dialects: Beka (Gbayaka, Bayaka, Moyaka), Nzari. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, Benue-Congo, Bantoid, Southern, Narrow Bantu, Northwest, C, Ngando (C.10)
More information.
Yakoma [yky] 100,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 110,000. Kembi and Ouango subprefectures. Mainly along the Ubangi River, and in administrative centers throughout Central African Republic. Also spoken in Democratic Republic of the Congo. Dialects: High intelligibility of Ngbandi and Sango. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Ngbandi
More information.
Yulu [yul] 4,000 in Central African Republic (1996). Population total all countries: 7,000. Ouadda-Djaléi and Ouadda subprefectures. Yulu are in Central African Republic and Sudan; Binga are in Sudan and Democratic Republic of the Congo. Also spoken in Democratic Republic of the Congo, Sudan. Alternate names: Youlou. Dialects: Binga, Yulu. Aja is not a dialect of Yulu, but of Kresh (R. Brown). Classification: Nilo-Saharan, Central Sudanic, West, Bongo-Bagirmi, Kara
More information.
Zande [zne] 62,000 in Central African Republic (1996). Rafaï, Zémio, and Obo subprefectures. Alternate names: Azande, Zandi, Pazande, Sande, Badjande. Classification: Niger-Congo, Atlantic-Congo, Volta-Congo, North, Adamawa-Ubangi, Ubangi, Zande, Zande-Nzakara
Capital city:
Bangui
Meaning of the country name:
Named after its geographical position in the center of the continent of Africa.
Description Flag:
The flag of the Central African Republic was adopted on December 1, 1958. It was designed by Barthélemy Boganda, the first president of the autonomous territory of Oubangui-Chari, who believed that "France and Africa must march together". Thus he combined the red, white, blue of the French tricolour and the Pan-African colors red, green and yellow. The red color symbolizes the blood of the people of the nation, the blood that was spilt in order to bring it independence, and the blood that they would spill to protect their nation. The blue color represents the sky and freedom. The white color represents peace, and dignity. The green color represents hope, and faith. The yellow color represents tolerance.
Coat of arms:
The Coat of Arms of the Central African Republic consists of a shield in the center, with two flags on its edges, and with a sun rising over the shield. Below and above the shield are banners, and there is a medal located below the shield as well.
Symbolism
The elephant and the baobab tree represent nature and the backbone of the country. The gold star on a map of Africa symbolizes the position of the Central African Republic. The hand (bottom right corner) was the symbol of the dominant party in 1963 when the arms were adopted.
Motto:
"Unité, Dignité, Travail"
National Anthem: La Renaissance
Sangho
Bêafrîka, mbeso tî âBantu
Kîri mo gbû gîgî tî mo-mvenî
Mo bâa pâsi na gbe tî âzo kûê
Me fadësô, mo ke na kürü gô
Mo sö benda, mo bûngbi kûê ôko
Na kusâra ngâ na nëngö-terê
Tî tö ndâ tî finî dutï tî ë sô
E mä gbegô tî_âkötarä tî ë
CHORUS:
E gbû kua nzönî na nëngö-terê
E kpë ndiä nzönî na mängö-terê
E kinda wasïöbê, ë tomba pâsi
E yâa bandêra tî ködrö tî ë!
French
Ô Centrafrique, ô berceau des Bantous!
Reprends ton droit au respect, à la vie!
Longtemps soumis, longtemps brimé par tous,
Mais de ce jour brisant la tyrannie.
Dans le travail, l'ordre et la dignité,
Tu reconquiers ton droit, ton unité,
Et pour franchir cette étape nouvelle,
De nos ancêtres la voix nous appelle.
CHORUS:
Au travail dans l'ordre et la dignité,
Dans le respect du droit dans l'unité,
Brisant la misère et la tyrannie,
Brandissant l'étendard de la Patrie.
English
Oh! Central Africa, cradle of the Bantu!
Take up again your right to respect, to life!
Long subjugated, long scorned by all,
But, from today, breaking tyranny's hold.
Through work, order and dignity
You reconquer your rights, your unity,
And to take this new step
The voice of our ancestors call us.
CHORUS:
To work! In order and dignity,
in the respect for rights and in unity,
Breaking poverty and tyranny,
Holding high the flag of the Fatherland.
Internet Page: www.rcainfo.org
R.C.A. in diferent languages
eng: Central African Republic
ast | glg | spa: República Centroafricana
cos | roh: Republica Centrafricana
ind | msa: Republik Afrika Tengah / ريڤوبليك افريكا تڠه
kin | run: Republika ya Santrafrika
afr: Sentraal-Afrikaanse Republiek
arg: Republica Zentroafricana
aze: Mərkəzi Afrika Respublikası / Мәркәзи Африка Республикасы
bos: Srednjoafrička Republika / Средњоафричка Република; Centralna Afrička Republika / Централна Афричка Република
bre: Republik Kreizafrika
cat: República Centrafricana; República Centreafricana
ces: Středoafrická republika
cor: Repoblek Sentrafrika
crh: Merkeziy Afrika Cumhuriyeti / Меркезий Африка Джумхуриети
cym: Gweriniaeth Canolbarth Affrica
dan: Den Centralafrikanske Republik
deu: Zentralafrikanische Republik / Zentralafrikaniſche Republik
dsb: Centralnoafriska republika; Centralnoafrikańska republika
epo: Centr-Afrika Respubliko
est: Kesk-Aafrika Vabariik
eus: Afrika Erdiko Errepublika
fao: Miðafrikalýðveldið
fin: Keski-Afrikan tasavalta
fra: République centrafricaine
frp: Rèpublica centrafriquêna
fry: Sintraal Afrikaanske Republyk
fur: Republiche Centrafricane
gla: Poblachd Meadhan Afraga
gle: Poblacht na hAfraice Láir / Poblaċt na hAfraice Láir
glv: Pobblaght yn Affrick Veanagh
hat: Repiblik santafrik
hau: Jamhuriyar Afirka ta Tsakiya
hrv: Srednjoafrička Republika
hsb: Centralnoafriska republika
hun: Közép-afrikai Köztársaság
ina: Republica Centroafrican
isl: Mið-Afríkulýðveldið
ita: Repubblica Centrafricana
jav: Republik Afrika Tengah
jnf: Républyique Centrafritchaine
kmr: Cimḧurîyeta Efrîqe ya Merkezê / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Мәрк’әзе / جمحوریەتا ئەفریقێ مەرکەزێ; Cimḧurîyeta Efrîqe ya Ortê / Щьмһ’ӧрийәта Әфриqе йа Орт’е / جمحوریەتا ئەفریقێ ئۆرتێ; Cimḧurîyeta Efrîqe ya Merkez / Щьмһ’ӧрийәта Әфриqе йа Мәрк’әз / جمحوریەتا ئەفریقێ مەرکەز; Cimḧurîyeta Afrîke ya Merkezê / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Мәрк’әзе / جمحوریەتا ئافریکێ مەرکەزێ; Cimḧurîyeta Afrîke ya Ortê / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Орт’е / جمحوریەتا ئافریکێ ئۆرتێ; Cimḧurîyeta Afrîke ya Merkez / Щьмһ’ӧрийәта Африке йа Мәрк’әз / جمحوریەتا ئافریکێ مەرکەز
kon: Repubilika ya Afelika ya Kati
kur: Komara Afrîka Navendî / کۆمارا ئافریکا ناڤەندی; Komara Efrîqe Navendî / کۆمارا ئەفریقە ناڤەندی; Komara Efrîqya Navendî / کۆمارا ئەفریقیا ناڤەندی
lat: Res Publica Africae Mediae; Respublica Mediae Africae
lav: Centrālāfrikas Republika
lim: Centraolafrikaanse Republiek
lin: Repubiliki ya Santrafríka
lit: Centrinės Afrikos Respublika
lld: Republica Zentrafricana
ltz: Zentralafrikanesch Republik / Zentralafrikaneſch Republik
mlt: Repubblika Afrikana Ċentrali
mol: Republica Centrafricană / Република Чентрафриканэ
nds: Zentralafrikanisch Republiek / Zentralafrikaniſch Republiek
nld: Centraal-Afrikaanse Republiek
nno: Den sentralafrikanske republikken
nob: Den sentralafrikanske republikk
nrm: Républlique Chente-d’Afrique
oci: Republica Centreafricana
pol: Republika Środkowoafrykańska
por: República Centro-Africana
que: Chawpi Afrika Ripublika
rmy: Maškarafrikani Republika / माश्काराक़्रिकानी रेपुब्लिका
ron: Republica Centrafricană
rup: Republica Chendroafricanã
sag: Ködörösêse tî Bêafrîka
scn: Ripùbbrica Centrafricana
slk: Stredoafrická republika
slo: Sredafrikju Republik / Средафрикйу Републик
slv: Srednjeafriška republika
sme: Gaska-Afrihká republihkka
smg: Centrėnės Afrėkas Respoblėka
sqi: Republika e Afrikës Qendrore
srd: Repùbrica Tzentrafricana
swa: Jamhuri ya Afrika ya Kati
swe: Centralafrikanska republiken
szl: Rypublika Środkowoafrikańsko
tet: Repúblika Sentruafrikana
tgl: Republika ng Gitnang Aprika
tuk: Orta Afrika Jumhuriýäti / Орта Африка Җумхурийәти; Merkezi Afrika Jumhuriýäti / Меркези Африка Җумхурийәти
tur: Orta Afrika Cumhuriyeti; Merkez Afrika Cumhuriyeti; Merkezî Afrika Cumhuriyeti
uzb: Oʻrta Ofriqo Respublikasi / Ўрта Офриқо Республикаси; Oʻrta Afrika Respublikasi / Ўрта Африка Республикаси; Markaziy Ofriqo Respublikasi / Марказий Офриқо Республикаси; Markaziy Afrika Respublikasi / Марказий Африка Республикаси
vie: Cộng hòa Trung Phi
vol: Repüblikän Zänoda-Frikopa
vor: Kesk-Afriga Vabariik
wln: Republike Cintrafrikinne
wol: Réewum Diggu Afrik
zza: Cumhuriyetê Afrika Miyanêne
krc | kum: Орта Африка Республикасы (Orta Afrika Respublikasy)
abq: Центрально-Африканска Ареспублика (Centralno-Afrikanska Arespubłika)
alt: Тӧс Африканский Республика (Tös Afrikanskij Respublika)
bak: Үҙәк Африка Республикаһы / Üźäk Afrika Respublikahı
bel: Цэнтральна-Афрыканская Рэспубліка / Centralna-Afrykanskaja Respublika
bul: Централноафриканска република (Centralnoafrikanska republika)
che: Центрально-Африкански Республика (Central'no-Afrikanski Respublika)
chv: Центрти Африкӑ Республики (Centrti Afrikă Respubliki)
kaz: Орталық Африка Республикасы / Ortalıq Afrïka Respwblïkası / ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسى
kbd: Центральнэ-Африканскэ Республикэ (Central'nă-Afrikanskă Respublikă)
kir: Орто Африка Республикасы (Orto Afrika Respublikasy)
kjh: Центрально-Африканскай Республика (Central'no-Afrikanskaj Respublika)
kom: Центрально-Африканскӧй Республика (Central'no-Afrikansköj Respublika)
mkd: Централноафричка Република (Centralnoafrička Republika)
mon: Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс (Töv Afrikijn Bügd Najramdaĥ Uls)
oss: Централон-Африкаг Республикӕ (Centralon-Afrikag Respublikä)
rus: Центрально-Африканская Республика (Central'no-Afrikanskaja Respublika)
srp: Централноафричка Република / Centralnoafrička Republika
tat: Үзәк Африка республикасы / Üzäk Afrika respublikası
tgk: Ҷумҳурии Африқои Марказӣ / جمهوری افریقای مرکزی / Çumhuriji Afriqoi Markazī; Ҷумҳурии Африкаи Марказӣ / جمهوری افریکۀ مرکزی / Çumhuriji Afrikai Markazī
tyv: Төп Африк Республика (Töp Afrik Respublika)
ukr: Центрально-Африканська Республіка (Central'no-Afrykans'ka Respublika)
ara: جمهورية إفريقيا الوسطى (Ǧumhūrīyâtu Ifrīqiyā l-Wusṭá)
fas: جمهوری افریقای مرکزی (Jomhūrī-ye Efrīqā-ye Markazī)
prs: جمهوری افریقای مرکزی (Jomhūrī-ye Afrīqā-ye Markazī)
pus: د منځنۍ افريقا جمهوريت (də Manźnəy Afriqā Jumhūriyat); د مرکزي افريقا جمهوريت (də Markazī Afriqā Jumhūriyat)
uig: ئوتتۇرا ئافرىقا جۇمھۇرىيىتى / Ottura Afriqa jumhuriyiti / Оттура Африқа җумһурийити
urd: وسطی افریقی جمہوریہ (Vasṭī Afrīqī Jumhūrīyâ)
div: ސެންޓްރަލް އެފްރިކަން ރިޕަބްލިކް (Senṫral Efrikan Ripablik)
heb: הרפובליקה המרכז אפריקאית (ha-Repûblîqah ha-Merkaz Afrîqaʾît)
lad: ריפובליקה סינטרואפ'ריקאנה / Republika Sentroafrikana
yid: צענטראַל-אַפֿריקאַנישע רעפּובליק (Tsentral-Afrikaniše Republik)
amh: የመካከለኛው አፍሪቃ ሪፐብሊክ (yä-Mäkakkäläññaw Ăfriḳa Ripäblik)
ell-dhi: Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (Kentroafrikanikī́ Dīmokratía)
ell-kat: Κεντροαφρικανικὴ Δημοκρατία (Kentroafrikanikī̀ Dīmokratía); Κεντρικὴ Ἀφρικανικὴ Δημοκρατία (Kentrikī̀ Afrikanikī̀ Dīmokratía)
hye: Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետություն (Kentronakan Afrikyan Hanrapetouṭyoun)
kat: ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა (C̣entraluri Aṗrikis respublika)
hin: सेंट्रल अफ़्रीकन रिपब्लिक (Seṁṭral Afrīkan Ripablik)
san: केन्द्रीय अफ्रीका गणराज्य (Kendrīya Apʰrīkā Gaṇrājya)
ben: মধ্য আফ্রিকা প্রজাতন্ত্র (Môdʰẏô Āpʰrikā Prôjātôntrô)
pan: ਕੇਦਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਗਣਰਾਜ (Kedrī Apʰrīkā Gaṇrāj)
kan: ಮಧ್ಯ ಆಫ್ರಿಕ ಗಣರಾಜ್ಯ (Madʰya Āpʰrika Gaṇarājya)
mal: മദ്ധ്യ ആഫ്രിക്കന് റിപ്പബ്ലിക്ക് (Maddʰya Āpʰrikkan Ṟippablikk); സെന്ട്രല് ആഫ്രിക്കന് റിപബ്ലിക് (Senṭral Āpʰrikkan Ṟipablik)
tam: மத்திய ஆப்பிரிக்கக் குடியரசு (Mattiya Āppirikkak Kuṭiyaraču); மத்திய ஆபிரிக்கக் குடியரசு (Mattiya Āpirikkak Kuṭiyaraču); மத்திய ஆப்ரிக்கக் குடியரசு (Mattiya Āprikkak Kuṭiyaraču)
tel: సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్ (Seṁṭral Āpʰrikan Ripablik)
zho: 中非共和國/中非共和国 (Zhōngfēi Gōnghéguó)
jpn: 中央アフリカ共和国 (Chūō Afurika Kyōwakoku)
kor: 중앙아프리카공화국 (Jungang Apeurika Gonghwaguk)
mya: ဗယုိအာဖရိကသမ္မတနုိင္ငံ (Báyo Apʰáẏíká Ṯãmátánaĩṅã)
tha: สาธารณรัฐแอฟริกากลาง (Sātʰāronrât Ǣfrikā Klāṅ)
khm: សាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកកណ្ដាល (Sātʰāroṇrod[tʰ] Āhvrik Kaṇdāl)