@-Loes
Nederland - Zeeland - Hulst - De Stadsmolen - 1792
Over Stadsmolen
In 1792 werd een houten standerdmolen vervangen door de huidige stenen ronde stellingmolen. Daar de molen als onderdeel van de vesting staatseigendom was, werd hij "'s Lands Molen" genoemd. Bij de molen behoort een bakkerij met drie ovens, welke zich ondergronds bevinden. De toegang hiervan is echter dichtgemetseld, waardoor deze bakkerij met bijbehorend gangenstelsel niet toegankelijk is.
De molen is tot de jaren 1930 beroepsmatig in bedrijf geweest; de laatste jaren met hulp van een gasmotor.
Na 1940 raakte de molen in zwaar verval. In 1944 verdween de stelling en tot overmaat van ramp sloeg in 1954 de bliksem in en brak er brand uit.
Dankzij ingrijpen van het gemeentebestuur kon de molen in 1956 uitwendig weer in volle glorie gerestaureerd worden. Bij deze restauratie kreeg de molen zijn huidige zeer toepasselijke naam: DE STADSMOLEN".
In 1976 en 1984 onderging de molen ook herstelwerkzaamheden.
De molen heeft in het muurwerk diverse interessante details. Boven de deurbogen van beide ingangen van de molen is een sluitsteentje met het jaartal 1792 aangebracht. Boven de dichtgemetselde dubbele oostelijke ingang is het Generaliteitswapen als een fraaie gevelsteen in reliëf aangebracht met een wapenschild met staande leeuw, pijlenbundel en zwaard in de poten. Onder het schild met gedekte kroon staat in een lint de spreuk: CONCORDIA RES PARVAE CRESCUNT. Dit hardstenen wapen heeft aan de onderzijde nog twee kanonslopen en een stapel kogels en aan beide zijkanten een zwaard, speer en twee vlaggen. Bij deze ingang liggen aan beide zijden twee molenstenen. Op de groene baard met witte bies staat: STADSMOLEN ANNO 1792.
Tijdens de restauratie in 1956, die de gemeente na aankoop van de molen in 1954 liet uitvoeren, zijn op de nieuwe roeden Van Bussel stroomlijnwieken aangebracht. Deze zijn in de jaren zestig weer vervangen door een Oud-Hollands opgehekt wiekenkruis met een vlucht van 24,26 m.
Tot circa 1931 werden met een koppel 15er en 17er blauwe stenen bedrijfsmatig graan gemalen. Het derde koppel 15er kunststenen is bij de restauratie van 1956, verwijderd, evenals een koekenbreker en een door een 20 PK gasmotor aangedreven maalstoel op de eerste zolder. Op deze zolder lag voorheen ook een pelsteen. Op de steenzolder zijn op 1 m hoogte nog drie puntige nisjes voor het neerzetten van olielampen aanwezig.
De nooit bewoonde molen telt vijf zolders. Rond 1840 stond ter plaatse van het molenaarshuis een rosmolen.
Op de Stadsmolen hebben diverse molenaarsgeslachten gemalen, waaronder de familie Lybaart van 1850 tot 1879 en vervolgens tot 1931 de familie Mariman. De familie Helsland was tussen 1946 en 1954 de laatste particuliere eigenaar, waarna de gemeente Hulst de molen aankocht. In 1994/95 werden de kap en wieken bij de restauratie vervangen. Op de met bitumeus dakbedekkingsmateriaal beklede kap staat een klein wit windvaantje. De vangstok is in de kleuren van de Nederlandse vlag geschilderd. Op de begane grond staat nog een maalkoppel voor demonstratiedoeleinden. De elektrisch aangedreven buil om bloem te maken en een door windkracht aangedreven mengketel functioneren nog.
Nederland - Zeeland - Hulst - De Stadsmolen - 1792
Over Stadsmolen
In 1792 werd een houten standerdmolen vervangen door de huidige stenen ronde stellingmolen. Daar de molen als onderdeel van de vesting staatseigendom was, werd hij "'s Lands Molen" genoemd. Bij de molen behoort een bakkerij met drie ovens, welke zich ondergronds bevinden. De toegang hiervan is echter dichtgemetseld, waardoor deze bakkerij met bijbehorend gangenstelsel niet toegankelijk is.
De molen is tot de jaren 1930 beroepsmatig in bedrijf geweest; de laatste jaren met hulp van een gasmotor.
Na 1940 raakte de molen in zwaar verval. In 1944 verdween de stelling en tot overmaat van ramp sloeg in 1954 de bliksem in en brak er brand uit.
Dankzij ingrijpen van het gemeentebestuur kon de molen in 1956 uitwendig weer in volle glorie gerestaureerd worden. Bij deze restauratie kreeg de molen zijn huidige zeer toepasselijke naam: DE STADSMOLEN".
In 1976 en 1984 onderging de molen ook herstelwerkzaamheden.
De molen heeft in het muurwerk diverse interessante details. Boven de deurbogen van beide ingangen van de molen is een sluitsteentje met het jaartal 1792 aangebracht. Boven de dichtgemetselde dubbele oostelijke ingang is het Generaliteitswapen als een fraaie gevelsteen in reliëf aangebracht met een wapenschild met staande leeuw, pijlenbundel en zwaard in de poten. Onder het schild met gedekte kroon staat in een lint de spreuk: CONCORDIA RES PARVAE CRESCUNT. Dit hardstenen wapen heeft aan de onderzijde nog twee kanonslopen en een stapel kogels en aan beide zijkanten een zwaard, speer en twee vlaggen. Bij deze ingang liggen aan beide zijden twee molenstenen. Op de groene baard met witte bies staat: STADSMOLEN ANNO 1792.
Tijdens de restauratie in 1956, die de gemeente na aankoop van de molen in 1954 liet uitvoeren, zijn op de nieuwe roeden Van Bussel stroomlijnwieken aangebracht. Deze zijn in de jaren zestig weer vervangen door een Oud-Hollands opgehekt wiekenkruis met een vlucht van 24,26 m.
Tot circa 1931 werden met een koppel 15er en 17er blauwe stenen bedrijfsmatig graan gemalen. Het derde koppel 15er kunststenen is bij de restauratie van 1956, verwijderd, evenals een koekenbreker en een door een 20 PK gasmotor aangedreven maalstoel op de eerste zolder. Op deze zolder lag voorheen ook een pelsteen. Op de steenzolder zijn op 1 m hoogte nog drie puntige nisjes voor het neerzetten van olielampen aanwezig.
De nooit bewoonde molen telt vijf zolders. Rond 1840 stond ter plaatse van het molenaarshuis een rosmolen.
Op de Stadsmolen hebben diverse molenaarsgeslachten gemalen, waaronder de familie Lybaart van 1850 tot 1879 en vervolgens tot 1931 de familie Mariman. De familie Helsland was tussen 1946 en 1954 de laatste particuliere eigenaar, waarna de gemeente Hulst de molen aankocht. In 1994/95 werden de kap en wieken bij de restauratie vervangen. Op de met bitumeus dakbedekkingsmateriaal beklede kap staat een klein wit windvaantje. De vangstok is in de kleuren van de Nederlandse vlag geschilderd. Op de begane grond staat nog een maalkoppel voor demonstratiedoeleinden. De elektrisch aangedreven buil om bloem te maken en een door windkracht aangedreven mengketel functioneren nog.