@-Loes
Nederland - Zuid-Holland - Leidschendam - Salamander - 1792
Geschiedenis
De molen heeft een bewogen geschiedenis. Uit het gemeentearchief blijkt dat de achtkantige bovenkruier in 1794 werd gebouwd in opdracht van Jan Anthony Prijn en zijn echtgenote Stephana Zodaar.
Houtzaagmolen
Diverse houthandelaren waren de afgelopen eeuwen eigenaar van De Salamander. Eén van hen was zelfs burgermeester van het dorp. Eind 19e eeuw werd de molen gemoderniseerd en voorzien van een vier zaagramen. Om ook bij windstilte te kunnen zagen, werd een stoommachine geplaatst; deze is in 1938 vervangen door een grotere.
Herstel en verval
De molen raakte begin 20e eeuw in verval, hij werd in opdracht van de laatste eigenaar (Fijn-houthandel en Zagerij J. Koerts N.V.) weer hersteld en bleef tot 1953 volop in bedrijf. Ondanks de aanwijzing als Beschermd Monument in 1971, was er van de molen begin jaren ’80 van de 20e eeuw nog slechts een bouwval over.
Tweede leven
In 1985 volgde de ommekeer. De oprichting van de Stichting Opbouw Salamander (S.O.S.) zorgde ervoor dat de restanten van de molen bewaard bleven en herbouw in de toekomst mogelijk was. De molen werd gedemonteerd en opgeslagen. Dankzij de financiële bijdragen van overheden, bedrijven en particulieren, kreeg De Salamander een tweede leven.
De molen werd in 1989 herbouwd op een nieuw stuk grond in het oude balkengat. Voor de restauratie is o.a. gebruik gemaakt van het originele achtkante geraamte. In 1990 was de molen uitwendig compleet, maar de herbouw van het zaaggedeelte en de winderij (voor het verplaatsen van de stammen) duurde nog enkele jaren. Op 25 oktober 1995 kon voor het eerst weer - na ruim 40 jaar stilstand - met windkracht een boomstam worden gezaagd. Bij windstilte kan m.b.v. een elektromotor worden gezaagd. Op de molen wordt hout gezaagd voor parketvloeren, meubels, scheepsrestauratie en koets- en wagenbouw.
Zwarte schuur
Bij de herbouw werd de oorspronkelijk grijze zaagschuur zwart geschilderd om te doen voorkomen dat de schuur met zwarte teer was behandeld. Dit bleek funest voor het houtwerk te zijn. Bij zonneschijn liepen de temperaturen te hoog op. Om het onderhoud makkelijker te maken werd de schuur in 2007 na herstel grijs geschilderd.
Men kan vriend of sponsor worden van Stichting De Salamander.
Op 10 september 2016 werd het gerestaureerde aandrijfwerk van de oorspronkelijke stoommachine in gebruik genomen.
Nederland - Zuid-Holland - Leidschendam - Salamander - 1792
Geschiedenis
De molen heeft een bewogen geschiedenis. Uit het gemeentearchief blijkt dat de achtkantige bovenkruier in 1794 werd gebouwd in opdracht van Jan Anthony Prijn en zijn echtgenote Stephana Zodaar.
Houtzaagmolen
Diverse houthandelaren waren de afgelopen eeuwen eigenaar van De Salamander. Eén van hen was zelfs burgermeester van het dorp. Eind 19e eeuw werd de molen gemoderniseerd en voorzien van een vier zaagramen. Om ook bij windstilte te kunnen zagen, werd een stoommachine geplaatst; deze is in 1938 vervangen door een grotere.
Herstel en verval
De molen raakte begin 20e eeuw in verval, hij werd in opdracht van de laatste eigenaar (Fijn-houthandel en Zagerij J. Koerts N.V.) weer hersteld en bleef tot 1953 volop in bedrijf. Ondanks de aanwijzing als Beschermd Monument in 1971, was er van de molen begin jaren ’80 van de 20e eeuw nog slechts een bouwval over.
Tweede leven
In 1985 volgde de ommekeer. De oprichting van de Stichting Opbouw Salamander (S.O.S.) zorgde ervoor dat de restanten van de molen bewaard bleven en herbouw in de toekomst mogelijk was. De molen werd gedemonteerd en opgeslagen. Dankzij de financiële bijdragen van overheden, bedrijven en particulieren, kreeg De Salamander een tweede leven.
De molen werd in 1989 herbouwd op een nieuw stuk grond in het oude balkengat. Voor de restauratie is o.a. gebruik gemaakt van het originele achtkante geraamte. In 1990 was de molen uitwendig compleet, maar de herbouw van het zaaggedeelte en de winderij (voor het verplaatsen van de stammen) duurde nog enkele jaren. Op 25 oktober 1995 kon voor het eerst weer - na ruim 40 jaar stilstand - met windkracht een boomstam worden gezaagd. Bij windstilte kan m.b.v. een elektromotor worden gezaagd. Op de molen wordt hout gezaagd voor parketvloeren, meubels, scheepsrestauratie en koets- en wagenbouw.
Zwarte schuur
Bij de herbouw werd de oorspronkelijk grijze zaagschuur zwart geschilderd om te doen voorkomen dat de schuur met zwarte teer was behandeld. Dit bleek funest voor het houtwerk te zijn. Bij zonneschijn liepen de temperaturen te hoog op. Om het onderhoud makkelijker te maken werd de schuur in 2007 na herstel grijs geschilderd.
Men kan vriend of sponsor worden van Stichting De Salamander.
Op 10 september 2016 werd het gerestaureerde aandrijfwerk van de oorspronkelijke stoommachine in gebruik genomen.