Przemysłowy Aspekt Świata
Cementownia Grodziec w Będzinie | Grodziec cement plant in Będzin
The oldest and most impressive cement plant in Poland. It's the world's 5th cement plant, build in 1857. Production was finished in July 1979. Now factory is abandoned and partially demolished.
________________________________________________
Widok z góry Dorotka na cementownię Grodziec w Będzinie. Krajobraz grodzieckiej cementowni jest jednym z najciekawszych, ale i również najsmutniejszych przemysłowych widoków w Polsce. Przepiękne, monumentalne budynki cementowni wznoszą się ponad tą dzielnicą Będzina od 1857 roku. Cementownia ta była pierwszą w Polsce i piątą na świecie! Wytwarzano tutaj bardzo potrzebny gospodarce cement portlandzki, z którego zbudowano między innymi budowle, wchodzące w skład Obszaru Warownego Śląsk. Założycielem i właścicielem cementowni był Jan Ciechanowski, a pierwszym dyrektorem był Emil Konaszewski, pełniący tą funkcję blisko 30 lat. Cementownia jak dotąd dysponuje 3 piecami szybowymi do wypalania wapna, pracującymi w sposób ciągły, 12 piecami okresowymi do wypału klinkieru oraz zespołem maszyn kruszących i mielących, czyli biegunów oraz żarn. W 1882 roku zmarł założyciel cementowni Jan, a zakład przejął jego syn Stanisław. W 1910 roku uruchomiono pierwszy piec obrotowy, którego wydajność sięgała 150 ton klinkieru cementowego na dobę. W tym samym roku wprowadzono do ruchu młyny kulowe, zastępujące żarna, a energia elektryczna była czerpana z elektrowni, zlokalizowanej w pobliskiej kopalni węgla kamiennego. Odtąd cementownia pracowała w oparciu o metodę mokrą, która w późniejszych latach była podstawową metodą produkcji klinkieru cementowego we wszystkich cementowniach w Polsce. W 1912 roku do cementowni dostarczano surowiec przy pomocy parowej kolei wąskotorowej, kursującej z kamieniołomu Kijowa. Oprócz niego, drugim źródłem surowca był kamieniołom Grodziec. W 1923 belgijski koncern Solvay wydzierżawił zakład, po czym w 1925 roku został przez niego zakupiony. Rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę przebudowa zakładu w oparciu o urządzenia duńskiej firmy F.L. Smidth. W 1937 roku zakład wzbogacił się o trzecie źródło surowca, czyli kamieniołom Góra we wsi Strzyżowice. Przed wojną, w 1938 roku oddano do użytku piąty już piec obrotowy. W latach 1945 - 1950 nastąpiła powojenna odbudowa zakładu. W 1955 roku w miejscowości Rogoźnik, położonej na północny wschód od cementowni, uruchomiono kamieniołom, z którego od 1959 roku transportowano surowiec kolejką linową. W 1977 roku zezwolono na eksploatację przez kopalnię Grodziec filaru ochronnego, ulokowanego pod cementownią. Jego wyeksploatowanie przyniosło negatywne skutki, objawiające się pękaniem i stopniowym niszczeniem obiektów zakładu, wynikającymi z osiadania gruntu. Po ekspertyzach postanowiono z dniem 11 lipca 1979 roku zatrzymać produkcję w cementowni z powodu wymienionych zagrożeń i braku opłacalności remontowania istniejących urządzeń. Część urządzeń zdemontowano i wywieziono do pobliskiej Cementowni Saturn. Po zaprzestaniu produkcji cementownia sukcesywnie ulega degradacji po dzień dzisiejszy. Niestety, obecnie cementownia jest symbolem braku jakiejkolwiek dbałości o dziedzictwo przemysłowe, techniczne i historyczne i wyraźnie wskazuje brak zainteresowania władz obiektami. Nie da się ukryć, że te budowle mogłyby wspaniale uzupełnić Szlak Zabytków Techniki i bez problemu przynosić profity z tytułu turystyki. Nad cementownią widać kościół pw. Św. Antoniego Padewskiego w Wojkowicach oraz ledwie widoczne są obiekty Zakładu Górniczego "Piekary" (dawnej Kopalni Węgla Kamiennego "Julian"). Na horyzoncie widoczny jest komin ciepłowni w Radzionkowie. Po lewej stronie wyłaniają się bloki osiedla Powstańców Śląskich w Piekarach Śląskich.
Cementownia Grodziec w Będzinie | Grodziec cement plant in Będzin
The oldest and most impressive cement plant in Poland. It's the world's 5th cement plant, build in 1857. Production was finished in July 1979. Now factory is abandoned and partially demolished.
________________________________________________
Widok z góry Dorotka na cementownię Grodziec w Będzinie. Krajobraz grodzieckiej cementowni jest jednym z najciekawszych, ale i również najsmutniejszych przemysłowych widoków w Polsce. Przepiękne, monumentalne budynki cementowni wznoszą się ponad tą dzielnicą Będzina od 1857 roku. Cementownia ta była pierwszą w Polsce i piątą na świecie! Wytwarzano tutaj bardzo potrzebny gospodarce cement portlandzki, z którego zbudowano między innymi budowle, wchodzące w skład Obszaru Warownego Śląsk. Założycielem i właścicielem cementowni był Jan Ciechanowski, a pierwszym dyrektorem był Emil Konaszewski, pełniący tą funkcję blisko 30 lat. Cementownia jak dotąd dysponuje 3 piecami szybowymi do wypalania wapna, pracującymi w sposób ciągły, 12 piecami okresowymi do wypału klinkieru oraz zespołem maszyn kruszących i mielących, czyli biegunów oraz żarn. W 1882 roku zmarł założyciel cementowni Jan, a zakład przejął jego syn Stanisław. W 1910 roku uruchomiono pierwszy piec obrotowy, którego wydajność sięgała 150 ton klinkieru cementowego na dobę. W tym samym roku wprowadzono do ruchu młyny kulowe, zastępujące żarna, a energia elektryczna była czerpana z elektrowni, zlokalizowanej w pobliskiej kopalni węgla kamiennego. Odtąd cementownia pracowała w oparciu o metodę mokrą, która w późniejszych latach była podstawową metodą produkcji klinkieru cementowego we wszystkich cementowniach w Polsce. W 1912 roku do cementowni dostarczano surowiec przy pomocy parowej kolei wąskotorowej, kursującej z kamieniołomu Kijowa. Oprócz niego, drugim źródłem surowca był kamieniołom Grodziec. W 1923 belgijski koncern Solvay wydzierżawił zakład, po czym w 1925 roku został przez niego zakupiony. Rozpoczęła się zakrojona na szeroką skalę przebudowa zakładu w oparciu o urządzenia duńskiej firmy F.L. Smidth. W 1937 roku zakład wzbogacił się o trzecie źródło surowca, czyli kamieniołom Góra we wsi Strzyżowice. Przed wojną, w 1938 roku oddano do użytku piąty już piec obrotowy. W latach 1945 - 1950 nastąpiła powojenna odbudowa zakładu. W 1955 roku w miejscowości Rogoźnik, położonej na północny wschód od cementowni, uruchomiono kamieniołom, z którego od 1959 roku transportowano surowiec kolejką linową. W 1977 roku zezwolono na eksploatację przez kopalnię Grodziec filaru ochronnego, ulokowanego pod cementownią. Jego wyeksploatowanie przyniosło negatywne skutki, objawiające się pękaniem i stopniowym niszczeniem obiektów zakładu, wynikającymi z osiadania gruntu. Po ekspertyzach postanowiono z dniem 11 lipca 1979 roku zatrzymać produkcję w cementowni z powodu wymienionych zagrożeń i braku opłacalności remontowania istniejących urządzeń. Część urządzeń zdemontowano i wywieziono do pobliskiej Cementowni Saturn. Po zaprzestaniu produkcji cementownia sukcesywnie ulega degradacji po dzień dzisiejszy. Niestety, obecnie cementownia jest symbolem braku jakiejkolwiek dbałości o dziedzictwo przemysłowe, techniczne i historyczne i wyraźnie wskazuje brak zainteresowania władz obiektami. Nie da się ukryć, że te budowle mogłyby wspaniale uzupełnić Szlak Zabytków Techniki i bez problemu przynosić profity z tytułu turystyki. Nad cementownią widać kościół pw. Św. Antoniego Padewskiego w Wojkowicach oraz ledwie widoczne są obiekty Zakładu Górniczego "Piekary" (dawnej Kopalni Węgla Kamiennego "Julian"). Na horyzoncie widoczny jest komin ciepłowni w Radzionkowie. Po lewej stronie wyłaniają się bloki osiedla Powstańców Śląskich w Piekarach Śląskich.